چهار نوع عیبی که قربانی را باطل می‌سازد

📖 متن حدیث:

عن عبید بن فیروز قال:
سألتُ البراء بن عازب: ما لا يجوز في الأضاحي؟
فقال: قام فينا رسول الله ﷺ، وأصابعي أقصر من أصابعه، وأناملي أقصر من أنامله، فقال:

«أربعٌ لا تجوز في الأضاحي:
العرجاءُ بيِّنٌ ظَلَعُها،
والمريضةُ بيِّنٌ مرضُها،
والعوراءُ بيِّنٌ عورُها،
والكسيرُ التي لا تُنقي.»

گفتم: من دوست ندارم حیوانی قربانی کنم که سنش کم باشد (نقص در سن داشته باشد).
گفت: آنچه را که نمی‌پسندی، رها کن؛ ولی آن را بر دیگران حرام قرار مده.
(رواه ابو داود، ترمذی، نسائی، ابن ماجه – حدیث صحیح)

📝 ترجمه دری:

از عبید بن فیروز روایت است که گفت:
از براء بن عازب پرسیدم:
کدام حیوانات برای قربانی جایز نیستند؟

او گفت:
رسول خدا ﷺ در میان ما ایستاد و فرمود:

چهار نوع حیوان برای قربانی جایز نیست:

1. حیوانی که لنگی آن آشکار باشد،

2. حیوانی که بیماری‌اش آشکار باشد،

3. حیوانی که یک چشمش نابینا باشد،

4. حیوانی که خیلی ضعیف و شکسته‌حال باشد و نتواند راه برود.

عبید گفت:
گفتم: من خوش ندارم حیوانی را قربانی کنم که در سن یا دندانش کمی نقصان باشد.
براء پاسخ داد: آنچه را خودت نمی‌پسندی، کنار بگذار؛ اما آن را بر دیگران حرام مشمار.

📚 تشریح حدیث:

✅ هدف حدیث:

پیامبر اسلام ﷺ به مسلمانان تعلیم می‌دهد که حیوان قربانی باید سالم، قوی و بدون عیب واضح باشد تا ارزش و احترام این عبادت حفظ گردد.

🐑 چهار نوع عیبی که قربانی را باطل می‌سازد:

1. العوراء: حیوانی که یک‌چشمش نابینا باشد، و این عیب آشکار باشد.

2. المریضة: حیوانی که به بیماری شدید و ظاهری مبتلا باشد، مثل تب، زخم، یا ضعف شدید.

3. العرجاء: حیوانی که به وضوح لنگ باشد و نتواند به راحتی راه برود.

4. الکسیر: حیوانی که استخوان‌ شکسته یا بسیار ضعیف باشد و نتواند حرکت کند (به سختی راه می‌رود یا اصلاً نمی‌تواند راه برود).

🟩 نکته پایانی حدیث:

اگرچه برخی افراد ممکن است از برخی ویژگی‌ها مانند نقص در دندان یا سن ناخشنود باشند، اما این‌ها اگر عیب ظاهری و شرعی نباشند، قربانی را باطل نمی‌کنند.
براء بن عازب رضی‌الله‌عنه گفت:
آنچه را که نمی‌پسندی، برای خود ترک کن، اما آن را برای دیگران حرام مشمار. یعنی در دین سخت‌گیری نکن.

⚠️ پیام‌های فقهی:

• قربانی باید سالم و قابل قبول باشد.

• چهار نوع عیب مشخص، قربانی را باطل می‌کند.

• رعایت میانه‌روی در دین مهم است؛ نه افراط و نه تفریط.

• احتیاط خوب است، اما بدعت و سخت‌گیری بی‌دلیل نکنید.

چهار نوع عیبی که قربانی را باطل می‌سازد