به هنگام اقامه نماز برخی از کودکان بازی گوشی نموده و در نماز دیگران اختلال ایجاد می کنند، بویژه در ماه مبارک رمضان که جمعیت کودکان در مسجد افزایش می یابد، حال سوال اینجاست که می توان کودکان را صرفا جهت برقراری انتظام مسجد در صفوف مردان قرار داد یا خیر؟
الجواب باسم ملهم الصواب
در صورتی که تعداد کودکان زیاد باشد و در صفوف آخر موجب بی نظمی و اختلال در نماز شوند،گنجایش هست آنها را در میان صفوف بزرگ ترها جای دهند.
الدلائل:
1ـ فی ردّالمحتار، قال محمد أمین بن عمر المعروف بإبن عابدین(المتوفی:1252هـ):
(ثم الصبیان) ظاهره تعددهم، فلو واحدا دخل الصف.
قال الرافعی: قوله: (ذکره فی البحر بحثا) قال الرحمتی: ربما یتعین فی زماننا إدخال الصبیان فی صفوف الرجال لأن المعهود منهم إذا اجتمع صبیان فأکثر تبطل صلاة بعضهم ببعض، وربما تعدی ضررهم إلی إفساد صلاة الرجال.([1])
4ـ وفی التاتارخانیة، قال العلامة عالم بن العلاء الأندرپتی (المتوفی: 786 هـ):
وإذا کان مع الإمام رجل أو صبی یعقل الصلاة، قام عن یمینه وهو المختار.([2])
7ـ وفی المختصر فی الفقه الحنفی، قال أشرف علی التهانوی (المتوفی: 1362هـ):
إن کان المقتدی واحدا، بالغا کان أو صبیا، یقف بجنب الإمام علی الیمین محاذِیًا له أو متاخرا عنه بقلیل، ویکره أن یقف خلفه أو علی یساره.([3])
([1]) ردالمحتار ومعه تقریرات الرافعی، ج2/ص377/کتاب الصلاة، مطلب فی الکلام علی الصف الاول/دارالمعرفة،الطبعة الرابعة.
([2]) الفتاوی التاتارخانیة، ج2/ص273/(رقم: 2404)/ کتاب الصلاة/مکتبه حنفیه، کویته.
([3]) المختصر في الفقه الحنفي(بهشتی زیور)،ص 138/ کتاب العبادات، مسائل تتعلق بالإمام و المقتدی/ مکتبة البشری.
و الله اعلم بالصّواب