اعتکاف یو ځانګړی عبادت دی چې بنده د الله ﷻ د رضا لپاره په مسجد کې ځان بندي کوي، د دنیا له بوختیاوو ځان لرې کوي، او یوازې د عبادت، ذکر، تلاوت، او د الله ﷻ قرب حاصلولو ته ځان وقف کوي.
۱. د اعتکاف اهمیت او فضیلت
✅ د قرآن کریم له نظره
الله ﷻ فرمایي:
وَلا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ
(البقرة)
ژباړه: او له خپلو مېرمنو سره یو ځای مه کېږئ، حال دا چې تاسو په مسجدونو کې اعتکاف کوئ.
✅ د نبوي احادیثو له نظره
رسول الله ﷺ فرمایلي دي:
«مَنِ اعْتَكَفَ يَوْمًا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ جَعَلَ اللَّهُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّارِ ثَلَاثَ خَنَادِقَ، كُلُّ خَنْدَقٍ أَبْعَدُ مِمَّا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ.»
(طبراني، المعجم الأوسط، حدیث)
ژباړه: چا چې د الله ﷻ د رضا لپاره یوه ورځ اعتکاف وکړ، الله ﷻ به د هغه او د دوزخ ترمنځ درې داسې خندقونه جوړ کړي، چې د مشرق او مغرب ترمنځ فاصله هم ترې زیاته وي.
✅ د نبوي سنتو له نظره
رسول الله ﷺ به د رمضان په آخري لسو شپو کې اعتکاف کاوه، او وفات ته نږدې یې دا سنت د خپلو ازواج مطهرات ته هم پرېښود. (بخاري،مسلم)
۲. د اعتکاف ډولونه
واجب اعتکاف – دا هغه اعتکاف دی چې د نذر (منتي) په واسطه لازم شي. که څوک ووايي: “که زما فلان کار جوړ شو، زه به لس ورځې اعتکاف کوم”، نو دا اعتکاف واجب شو.
سنت اعتکاف – دا د رمضان د آخري لسو شپو اعتکاف دی، کوم چې رسول الله ﷺ تل کاوه.
نفلي اعتکاف – دا هر وخت کولی شئ، که یو ساعت وي یا څو ورځې.
۳. د اعتکاف مهم احکام او شرایط
✅ د اعتکاف شرطونه:
مسلمان به وي
عقل به لري
نیت به لري
اعتکاف به په مسجد کې وي
د ښځو لپاره احناف علماء په نيزد خپل کور کې ځانګړی ځای غوره کېدلی شي او نور علماء بيا وائي چه اعتکاف خاص دي تر مسجده.
✅ هغه اعمال چې د اعتکاف پر مهال روا دي:
د طبعی او شرعي ضرورت لپاره له مسجد وتل (اودس، غسل، د خوراک لپاره)
د دیني کتابونو مطالعه
د ذکر، دعا، تلاوت، او نفل لمونځونو اهتمام
❌ هغه اعمال چې اعتکاف فاسدوي:
له مسجد نه د غیر ضروري اړتیا لپاره وتل
جماع کول
په قصد سره خوراک یا څښاک کول
مرتکب کېدل په داسې ګناه چې د ایمان ختمېدو سبب شي
۴. د اعتکاف ځانګړي مسائل
🔹 ایا د جمعې غسل لپاره له مسجد وتل جایز دي؟
❌ نه، ځکه چې غسلِ جمعه واجب نه دی، او د اعتکاف پر مهال له شرعي اړتیا پرته وتل اعتکاف فاسدوي. (المبسوط للسرخسي،)
🔹 ایا معتکف کولی شي چې د زېرناف وېښتان یا نوکان پرې کړي؟
✅ که ۴۰ ورځې پوره شوي وي، نو د قضايِ حاجت پر مهال یې لرې کولی شي، خو که ۴۰ ورځې نه وي پوره شوي، بیا یې پرې کول جایز نه دي. (مسلم)
🔹 ایا ښځې کولی شي اعتکاف وکړي؟
✅ هو، ښځې کولی شي، خو د هغوی لپاره غوره دا ده چې په خپل کور کې په یوه ټاکلي خونه کې اعتکاف وکړي. (المبسوط للسرخسي)
۵. د اعتکاف روح او حکمت
✅ د اعتکاف اصلي روح دا دی چې بنده د دنیا له بوختیاوو ځان لرې کړي، د الله ﷻ عبادت ته ځان وقف کړي، د اخرت لپاره تیاری وکړي، او خپل نفس اصلاح کړي.
✅ دا یوه داسې روحاني تجربه ده، چې انسان د دنیا له شور او مزاحمت څخه وباسي، د خدای ﷻ سره د نږدېوالي احساس ورکوي، او د نفس تزکیه کوي.
الله ﷻ دې مونږ ته د اعتکاف د ادا کولو توفیق راکړي. آمین!
