د پوهنتون استاد، ټولنه او اسلامي اخلاق

ليکنه خالد منصور هډه وال

*******************************************************

پوهه او تقوی عزت او که د شهوت ذلت؟

پوهنتون او مدرسه دواړه د علم، پوهې او زده کړې مرکزونه دي، خو کله چې د علم ځینې منتسبین د اخلاقو تر ټولو ټيټې کچې ته رسیږي، نو دا یوازې د هغوی شخصي بدعمل دی، نه د ټولې علمي ټولنې بدنامي.

اسلام موږ ته راښيي چې هر انسان د خپل عمل مسئول دی. الله ﷻ فرمايي:
﴿وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى﴾
(الأنعام: 164)

ژباړه: “او هېڅ بوج وړونکې به د بل بوج وانه خلي.”

 

پوهنتونونه او مدرسې د علم، زده کړې، او فکري پرمختګ مراکز دي. اسلام علم ته لوړ مقام ورکړی، خو کله چې د علم یو منتسب د اخلاقو له چوکاټ څخه وځي، نو دا یوازې د هغه شخص شخصي عمل دی، نه د ټولې علمي ټولنې یا تعلیمي ادارې بدنامي.

د یو پوهنتون استاد له خوا ترسره شوی شرموونکی عمل، که دا ثابتیږي، یوازې د هغه شخص ته راجع دی، نه د ټولو استادانو، پوهنتونونو او زده کړو ته.

 

اسلام موږ ته دا نه راښيي چې د یو کس بدعمل د ټولې طبقې سره وتړو. حق، عدل او انصاف دا دی چې هر انسان د خپل عمل مسئول وګرځول شي، نه دا چې ټولنه، مدرسه یا پوهنتون تورن کړو.

 

هر فرد د خپل شخصي عمل مسئول دی، او د بل کس عمل د ټولې ټولنې ته نشي منسوب کېدلی.

که یو استاد بداخلاقي وکړي، دا د هغه شخص شخصي عمل دی، نه د ټول پوهنتون یا د علم د بدنامۍ لامل.

 

د حدیث شریف استدلال:

رسول الله ﷺ فرمایي:
“إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ صَالِحَ الأَخْلاقِ”
(مسند أحمد: 8952)
ژباړه: “زه د دې لپاره رالېږل شوی یم چې ښه اخلاق مکمل کړم.”

د حدیث مطابق، اسلامي اخلاق یو فردي او ټولنیز مسؤولیت دی، چې علمي حیثیت باید له شخصي بداخلاقۍ بېل وساتل شي.

 

د شهوت ازموینه او اسلامي لارښوونه !

اسلام ټول انسانان د نفس، شیطان، او شهوت د ازموینې لاندې ګڼي، خو تقوی او اخلاق یې حل بولي.

د قرآن کریم لارښوونه:
﴿إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي﴾
(یوسف: 53)
ژباړه: “بےشکه نفس ډېر بدیو ته هڅوونکی دی، مګر پر چا چې زما رب رحم کړی وي.”

 

اسلام ټول انسانان د نفس، شهوت او شیطان د وسوسو تابع ګڼي، خو د اخلاقو، تقوی، او ځان ساتنې درس هم راکوي. که څوک د نفس له تسلطه خلاص نه شي، نو دا د هغه شخص کمزوري ده، نه د علم، پوهې یا دین ستونزه. علم که د الله لپاره زده شي، نو عزت او نور دی، او که د دنیا د شهوت، مادیت او خیانت لپاره وي، نو شرم او ذلت دی.
که څوک د نفس له تسلطه خلاص نه شي، دا د هغه شخص ضعف دی، نه د علم، پوهې، یا دین ستونزه.

علم که د الله لپاره زده شي، نو عزت دی، او که د دنیا لپاره وي، نو ذلت دی.

 

د حدیث شریف استدلال:

رسول الله ﷺ فرمایلي:
“إِنَّ فِي الْجَسَدِ مُضْغَةً، إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، أَلَا وَهِيَ الْقَلْبُ”
(بخاري: 52، مسلم: 1599)
ژباړه: “په بدن کې یو غوټه ده، که هغه سمه وي، ټول بدن سم دی، او که هغه خرابه وي، ټول بدن خراب دی، او دا زړه دی.”

دا حدیث موږ ته ښيي چې که زړه د تقوی څخه خالي وي، نو انسان هر ډول بداخلاقي ته لوېدی شي.

 

د سیکولرانو او ملحدانو منافقت

کله چې یو ملا د خطا ښکار شي، نو سیکولران او ملحدان د ټولې مدرسې ضد پروپاګند کوي، خو د پوهنتون استادانو بداخلاقي ته یا غلي وي، یا یې توجیه کوي.

 

د قرآن استدلال:

﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ﴾
(البقرة: 11)
ژباړه: “کله چې هغوی ته وویل شي، فساد مه کوئ، وايي: موږ خو اصلاح کوونکي یو.

 

فقهي اصل:

دا د دوګوني معیار ښکار دی، چې فحشا ته تبلیغ کوي، خو د دیني ارزښتونو مخالفت کوي.

د اسلامي ټولنې ارزښتونه د عفت، پاکوالي، او اخلاقو ساتنه ده.

 

د حدیث شریف استدلال:

رسول الله ﷺ فرمایي:
“إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلَامِ النُّبُوَّةِ الأُولَى: إِذَا لَمْ تَسْتَحِ، فَافْعَلْ مَا شِئْتَ”
(بخاري: 6120)
ژباړه: “د مخکنۍ نبوت څخه یوه خبره چې خلکو ته پاتې ده، دا ده: که حیا نه لرې، نو هر څه به کوې.”

دا حدیث موږ ته راښيي چې د حیا نشتون د ټولنې اخلاقي زوال لامل ګرځي.

 

د ملحدانو، سیکولرانو او د مدرسو دښمنانو منافقت

کله چې د یوه ملا د خطا خبره وي، نو سیکولران، ملحدان، او د مدرسو دښمنان په شور او غوغا راځي، خو کله چې د پوهنتون استاد داسې عمل کوي، بیا یا غلي وي، یا یې توجیه کوي، او یا یې عادي ګڼي. دا د هغوی منافقت او دوه مخې ده.
دا خلک د مسلمانې ښځې د حجاب، عفت او پاکوالي مخالف دي، خو د فاسد او شهواني فضا ملاتړ کوي. هغوی ته که حیا، حجاب او دیني غیرت وروسته‌والی ښکاري، نو دا د هغوی فکري غلامي ده. اسلامي ټولنه د فحش، اختلاط، او اخلاقي زوال پر ضد ولاړه ده، ځکه چې دا ټولنه عزت، عفت، او پاکوالي ته ترجیح ورکوي.
د تور او حقیقت ترمنځ توپیر
په شریعت کې د تور، قضاوت او ثبوت اصول موجود دي. که چیرې یو کس تورن وي، نو دا د قضاوت وړ نه دی تر څو چې ثبوت او شواهد نه وي. اسلام موږ ته راښيي چې چا ته بې له ثبوته الزام نه ورکوو، نه د شخصي دښمنۍ له امله څوک بدناموو، او نه د یوې پېښې له کبله ټولنه مجرمه بولو.

 

د تور، قضاوت، او ثبوت اصول

اسلام موږ ته حکم کوي چې د یو کس خلاف بې له ثبوته تور مه لګوئ.

د قرآن استدلال:
﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا﴾
(الحجرات: 6)
ژباړه: “اې مؤمنانو! که یو فاسق درته خبر راوړي، نو تحقیق وکړئ.”

 

فقهي اصل:

د اسلام شریعت د بې‌ثبوته تورونو د لګولو اجازه نه ورکوي.

هر شخص باید د عدالت اصولو مطابق قضاوت شي.

د حدیث شریف استدلال:
رسول الله ﷺ فرمایلي:
“البَيِّنَةُ عَلَى المُدَّعِي، وَاليَمِينُ عَلَى مَنْ أَنْكَرَ”
(سنن ترمذي: 1341)
ژباړه: “دعا کوونکی دې دلیل راوړي، او انکار کوونکی دې قسم وکړي.”

دا حدیث موږ ته راښيي چې د هر دعوې لپاره ثبوت ضروري دی.

 

د پوهنتون د بدنامۍ هڅې

دا د حقیقت خلاف ده چې د یوه بد عمل له امله ټول پوهنتونونه، یا د عصري زده کړو سیستم تورن کړو. پوهنتونونه د علم مراکز دي، او هلته هم پاک، غیرتي، او عزتمند مسلمانان شته. دا به لویه ناداني وي چې د یو څو کسانو اعمال د ټولې علمي ټولنې بدنامۍ ته دلیل وګرځوو.

 

پایله: علم، تقوی، او عدالت

علم که له تقوی سره وي، نو نبيانو، صحابه کرامو، او علماوو ته منزلت ورکوي، او که له تقوی بېل شي، نو د فاسدو، خاینو، او بدعمله کسانو وسلې ته اوړي.
مسلمان باید د عدالت، عزت، او تقوی پلوی وي، نه د شهوانیت، منافقت او فکري غلامۍ. دا زموږ دیني، اخلاقي، او انساني مسئولیت دی چې هر څوک د خپل عمل مسئول وګڼو، نه دا چې د علم، پوهنتون، یا ټولنې عزت ته زیان ورسوو.

 

علم، تقوی، او عدالت

علم که له تقوی سره وي، نو عزت ورکوي، او که له تقوی بېل شي، نو فساد ته لاره هواروي.

هر کس د خپل عمل مسئول دی، او د علمي ټولنې بدنامي جایزه نه ده.

اسلامي ټولنه باید د منافقت، بداخلاقۍ، او فکري غلامۍ پر ضد ودرېږي.

عدل، انصاف، او د تور لپاره شرعي ثبوت لازمي دی.
اللهم أرنا الحق حقا وارزقنا اتباعه، وأرنا الباطل باطلا وارزقنا اجتنابه.

نوټ..