قرض په زکات کښي مجرا کول او ادا کول !

مفتی صاحب ، که یو کس داسې قرضدار چې پیسې درکوي ولې فعلا دهغه سره پیسې نشته او ته غواړې چې دغه قرض هغه ته په زکات کې ورکړې اوس که دغه طریقه چې عامو فقهاوو ښودلې چې هغه ته پیسې ورکړه او بیرته یې قرض کې ترینه واخله، کاروې د هغه وقار له منځه وړل کيږي. که مستقیما یې نور له همدغې نيټې څخه هغه ته زکات کې حساب کړې، آيا زکات ادا کیږي؟

هدايت الله مجيد ورور

سوال خلاصه….

که یو کس قرضدار وي او د ورکړې نیت ولري، خو په اوس وخت کې د هغه سره پیسې نه وي، نو که زه غواړم دغه قرض هغه ته په زکات کې وبښم، آیا زکات ادا کېږي؟ د دې لپاره چې د هغه عزت او وقار ته زیان ونه رسېږي، آیا د مستقیماً زکات حسابول شرعي لحاظ څخه صحیح دی؟

الجواب وبالله التوفيق

فقهاوو په دې اړه واضحه لارښوونه کړې ده چې باید زکات په مستقیمه توګه یا د یو واسطې په وسیله مستحق کس ته ورکړل شي، او هغه دې د دې مال قبضه وکړي. که مستقیماً دا کار د هغه د عزت لپاره ستونزمن وي، نو د دریم کس په وسیله مال ورکول غوره لاره ده. دریم کس دې دا مال مستحق ته ورکړي او د زکات یادونه دې نه کوي، چې د مستحق کس عزت هم وساتل شي او زکات هم په سمه توګه ادا شي.

تفصيلي وضاحت…

د زکات تعریف او شرطونه: د زکات د صحت لپاره د لاندې اساسي شرطونو پوره کول ضروري دي:

1. زکات باید مستحق شخص ته په مالکیت کې ورکړل شي.

2. د زکات مال باید د زکات ورکوونکي له ملکیت څخه ووځي او مستحق ته انتقال شي.

3. نیت شرط دی چې مال د زکات په نیت ورکړل شي.

د قرض په زکات بدلولو حکم: د اسلامي فقهاوو د عمومي نظر له مخې یوازې دا ویل چې “دا مې زکات دی او ستا قرض پرې ختم شو” شرعاً صحیح نه دی او زکات به ادا نه شي. ځکه په دې صورت کې پیسې د زکات په توګه د مستحق مالکیت ته نه دي انتقال شوې، بلکې یوازې یو حسابي تصفیه شوې ده، چې دا د زکات لپاره کافي نه ده.

د فقهاوو نظر: امام کاساني رحمه الله فرمایي:

> “لَا یَجُوزُ أَنْ یَجْعَلَ الدَّیْنَ زَکَاةً مِنْ غَیْرِ تَمْلِیکٍ وَ تَقَبُضٍ” (بدائع الصنائع، ج 2، ص 13) ژباړه: د زکات ادا کولو لپاره دا لازم دي چې مال مستحق ته د مالکیت په توګه ورکړل شي او هغه یې قبضه وکړي.

د عزت ساتلو مشروع طریقه: د هغه وقار او عزت ساتلو لپاره لاندې مشروع لارې په پام کې نیولای شئ:

1. په غیر مستقیمه طریقه پیسې ورکول: یو دریم کس ته زکات په نیت ورکړئ او هغه دریم کس دې دغه مال د مستحق قرضدار لپاره ورکړي، بې له دې چې د زکات ذکر وکړي.

2. بې نوم مرسته: د هغه حساب یا اړتیاوې د زکات په پیسو پوره کړئ پرته له دې چې د زکات یا قرض یادونه وکړئ.

د قرآن او حدیث دلایل: الله تعالی فرمایي:

> “إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ…” (التوبة: 60) ژباړه: صدقات یوازې د فقیرانو، مسکینانو، د زکات کارکوونکو، او مقروضو لپاره دي.

رسول الله ﷺ وفرمایل:

> “مَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا سَتَرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ” (صحیح مسلم، حدیث: 2699) ژباړه: څوک چې د یو مسلمان عیب پټ کړي، الله به یې په دنیا او آخرت کې پټ کړي.

د قرض په زکات بدلول پرته له مال انتقال څخه شرعي جواز نه لري. د عزت او وقار ساتلو لپاره غوره طریقه داده چې زکات په نیت پیسې ورکړئ، که مستقیم نه وي نو د دریم کس په واسطه دې ورکړل شي. الله تعالی دې زموږ عبادات او مرستې په خپل دربار کې قبولې کړي.

فإن كان صوابا فمن الله وإن كان خطأ فمني ومن الشيطان والله ورسوله بريئان منه.

که ليکنه درسته او مفيده وي دا د الله سبحانه وتعالی په توفيق او مدد سره او که غلطيانې په کښي موجود وي دا زما کمزورئ ده او ما پري خبر کړي مننه .

………………………..
الجواب الصحيح : خالد منصور هډه وال
—————————

نوټ..
او ضرور ئي شير کړئ مننه .

مننه له هغه چا نه چې ليکنه ئي وه لوستله او د ګوتو نښه يې پرېښوده.!
.
.
.
.
.
.
.

ستاسو سوالونه او د قران او حدیثو او فقهاوو اقوالو او تاييداتو موافق جوابونه.

يو ځل ئي ولولئ خامخا او بيا ئي ملګرو سره شير کړئ

❥ོ| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى םבםב وَعَلَى آلِםבםב ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد♥🫀

❥ོ| اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى *םבםבٍ وَعَلَى آلِםבםב ، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد🌱