ليکنه; خالد منصور هډه وال الافغاني
برداشت، حوصله، او د مشرانو احترام هغه خویونه دي چې انسان ته دنيوي او اخروي عزت ورکوي. که نن تاسو سختۍ زغمي او خپل نفس قابو کړئ، سبا به ستاسو اولادونه له عزت او ثبات سره ژوند وکړي. اسلام تاسو ته د ازادۍ، مضبوط اقتصاد، او عزتمند ژوند لارښوونه کوي. هر عمل خپل پایله لري، نو ښه اعمال وکړئ چې نېک پایله وګورئ.
د عربي مقوله ده: کما تدين تدان – او پښتو کښي تر متل جوړ شوي او مقصد يو ديڅه چې کرئ، هغه به رېبئ.
ګډ ژوند هغه وخت د برکت سرچینه کېږي کله چې مینه، یووالی او انصاف پکې حاکم وي. دا ژوند د ماشومانو لپاره د تربیت بهتر چاپېریال جوړوي، د ښځو لپاره عزت او ارامتیا ورکوي، او مشرانو ته د تجربې د شریکولو موقع برابروي.
ګډه کورنۍ، چې په اصل کې د مينې، يووالي او مرستې یوه نمونه ګڼل کېږي، ځینې وختونه داسې ستونزې زېږوي چې د ژوند خوښۍ یې اغېزمنوي. په اسلامي لارښوونو کې ګډ ژوند هغه وخت د برکت او نېکمرغۍ سرچینه کېږي، کله چې د دیني اصولو او اخلاقي معیارونو مطابق وي. خو که په کورنۍ کې جګړې، بدنيتي، غیبت، او د یو بل په وړاندې ګیلهمندۍ حاکمې وي، نو دا ډول ژوند نه یوازې د دنيا ستونزې ډېرې کوي، بلکې د آخرت ګټې هم له منځه وړي.
د ګډ ژوند بریا لپاره حل لارې
۱. زړونه صفا کړئ:
له حسد، بدګمانۍ او ګیلو ځان خلاص کړئ. د کورنۍ غړي باید د یو بل عذرونه ومني او د اصلاح هڅه وکړي.
۲. مالي شفافیت:
په ګډه د کورنۍ مالي چارې منظمې کړئ. هر غړی باید خپلې اړتیاوې په مشوره څرګندې کړي او د انصاف اصول مراعت کړي.
۳. اسلامي تعلیماتو ته وده ورکول:
په کورنۍ کې د عبادت فضا رامنځته کړئ. د ګډ لمونځونو، د قران تلاوت، او د دیني خبرو لپاره ځانګړی وخت وټاکئ.
۴. صبر او زغم خپل کړئ:
په کورنۍ کې د صبر او زغم ځای د جګړو او احساساتي پرېکړو پر ځای ورکړئ.
۵. مشورې او درناوی:
د کور مشران باید د نورو غړو نظریات په احترام سره واوري او داسې پرېکړې وکړي چې د ټولو لپاره مناسبې وي.
ګډه کورنۍ؛ د اسلامي ټولنې یو بنسټیز نعمت
ګډه کورنۍ (Joint Family) د اسلامي ټولنې یو برکتناکه جوړښت دی، چې په خپل مینځ کې د مينې، يووالي او درناوي ښکلی تصویر وړاندې کوي. په داسې چاپېریال کې، د ژوند ستونزې او خوښۍ په ګډه وېشل کېږي، او د اسلام د اخلاقي او ټولنیزو اصولو عملي بیلګه وړاندې کېږي.
د ګډ ژوند اصول؛ د خوښۍ راز
د ګډې کورنۍ ژوند بریا په ځینو مهمو اصولو ولاړه ده، چې په لاندې ډول دي:
۱. مینه او درناوی
د کورنۍ غړي باید د یو بل سره په مينه، شفقت او درناوي چلند وکړي. د مشرانو احترام او د کشرانو سره نرمي یوازې اخلاقي وجیبه نه ده، بلکې د اسلامي لارښوونو مهمه برخه ده. د کورنۍ د مشرانو تجربه او دعاوې د کورنۍ د برکت سبب ګرځي، او د کشرانو د نېکمرغه راتلونکي لپاره لاره هواروي.
۲. یووالی په نظر او عمل کې
په ګډه کورنۍ کې مشوره او د يووالي احساس د ستونزو د حل کلیدي لاره ده. د کورنۍ هر غړی باید د خپلې خوښې پر ځای د کورنۍ خوښې ته لومړیتوب ورکړي. دا کړنلاره نه یوازې اختلافونه کموي، بلکې د کورنۍ فضا په مينې او همکارۍ ډکوي.
۳. د مسؤلیتونو منظم وېش
د ګډ ژوند د کامیابۍ لپاره د مسؤلیتونو منظم وېش ضروري دی. کله چې هر غړی خپلې ذمه وارۍ په ښه ډول ترسره کړي، نو نه یوازې کورنۍ ژوند اسانېږي، بلکې هر فرد د خپل ارزښت احساس هم کوي.
۴. صبر او زغم
په ګډ ژوند کې د مختلفو خویونو او نظریاتو خلکو ترمنځ ژوند کول یو ځانګړی هنر دی. د کوچنیو ستونزو پر مهال د غصې پر ځای نرمي او مثبت چلند غوره کول د کورنۍ اړیکې لا مضبوطوي. صبر هغه ځواک دی چې نه یوازې کورنۍ له وېش څخه ژغوري، بلکې د ټولو غړو ترمنځ د مينې او یووالي اساس جوړوي.
۵. اسلامي ارزښتونه او عبادت
اسلام موږ ته لارښوونه کوي چې ژوند په عبادت او اخلاقو ښکلی کړو. په ګډه د لمونځونو ترسره کول، د قران تلاوت او ديني زده کړو لپاره وخت ځانګړی کول، د کورنۍ لپاره نه یوازې د برکت سبب ګرځي، بلکې د هر غړي روحاني اړیکې هم پیاوړې کوي.
د کورنۍ مشرانو ته ځانګړې مشوره
د ګډې کورنۍ مشرانو ته په کار ده چې د نورو غړو نظریاتو ته په حوصله غوږ ونیسي. هغوی باید په شفقت او مينې د کورنۍ لارښودان وي، او داسې پرېکړې وکړي چې د ټولو لپاره د منلو وړ وي. د مشورو دود رامنځته کول او د ټولو غړو رول ته اهمیت ورکول د کورنۍ اتحاد تضمینوي.
د ګډې کورنۍ د ژوند برکتونه
ګډه کورنۍ نه یوازې د ژوند خوښۍ زیاتوي، بلکې ستونزې هم اسانه کوي. د ژوند په سختیو کې د کورنۍ ملاتړ انسان ته داسې ځواک ورکوي چې هغه د هرې ستونزې پر وړاندې ټينګ درېږي. د مینې، یووالي او احترام دا فضا د ټولنې لپاره د اسلام د عدل او اخوت ژوندي اصول وړاندې کوي.
ګډ ژوند؛ ستونزې او لاملونه
۱. د جګړو او بدنيتۍ تسلط
ډېری وختونه په ګډه کورنۍ کې د ناوړه نیتونو، حسد، او بېځایه شکونو له امله د کورنۍ فضا خرابېږي. د هر غړي په زړه کې د بل په اړه بدګماني وي، او د زړه د صفا کولو پر ځای، یو بل ته ملامتیا ورکوي.
۲. د مالي شخړو اغېز
ماليات او مصرف هغه حساس موضوع ده چې ډېر وخت د ګډ ژوند فضا زهرجنه کوي. یو څوک د بل په اړه شک کوي چې هغه ډېر مصرف کوي، او بل بیا ګیله کوي چې زه له حده ډېر بار وړم. د دې پر ځای چې د الله تعالی ورکړي نعمتونو شکر ادا شي، مال د شخړو او خپګان لامل ګرځي.
۳. د ښځو، ماشومانو او مشرانو تربیت ته نه پاملرنه
په ډېری ګډو کورنیو کې د ماشومانو، ښځو او مشرانو د تعلیم، تربیت او حقونو خیال نه ساتل کېږي. ښځې ډېر وخت د کورنیو شخړو قرباني کېږي، او ماشومانو ته هغه توجو نه ورکول کېږي چې د دوی شخصیت جوړونې لپاره اړینه ده.
۴. غیبت او چغولي
د کورنۍ هر غړی د بل په اړه شکایتونه کوي، او غیبت داسې یو ناوړه عادت ګرځي چې د ټولو اړیکې زیانمنوي. د غیبت او چغولي په وجه نه یوازې زړونه تور وي، بلکې کورنۍ د مینې او سکون له نعمته محرومېږي.
د اسلامي ژوند د اصولو نشتوالی
اسلام مونږ ته د ژوند د هر اړخ لپاره لارښوونې کړې دي. الله تعالی فرمایي:
“رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً”
ژباړه: “ای زموږ ربه! موږ ته په دې دنیا کې نېکمرغي راکړه او په آخرت کې هم نېکمرغي.”
خو کله چې کورنۍ له دې اصولو لرې شي، نو نه یې په دنیا کې نېکمرغي شته او نه یې په آخرت کې ګټه کېږي.
برداشت او حوصله؛ د عزت او بریا بنسټ
په ژوند کې هر انسان د ازموینو، ستونزو او فشارونو له لارې تېرېږي. ځینې په دې حالاتو کې بېړه کوي، تصمیمونه په احساساتو کې نیسي او د ستونزو تر اغېز لاندې راځي. خو هغوی چې د زغم او حوصلې وسایل خپل کړي، نه یوازې دغه ازموینې په بریالیتوب تېروي، بلکې له دې درس هم اخلي چې ژوند څرنګه پر مخ یوسي.
په حقیقت کې صبر او برداشت د ژوند هغه قوت دی چې انسان له دړدونو او خنډونو سره د مبارزې وړتیا ورکوي. دا یوازې یو اخلاقي خاصیت نه دی، بلکې د بریا لپاره یو راز دی چې په ټول ژوند کې اغېزناک تمامېږي.
برداشت؛ د اسلامي ښوونو بنسټ
اسلام د صبر او زغم دین دی. زموږ د سپېڅلي دین لارښوونه ده چې د ستونزو پر وړاندې زغم ولرو او د مشکلاتو حل په تحمل او دقت کې ولټو. الله تعالی په قران کریم کې فرمایي:
“إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ”
ژباړه: بېشکه الله د صبر کوونکو سره دی.
په دې کې د ژوند یو ستر درس دی چې زغم د الله د مرستې دروازې خلاصوي. زموږ مشران او ديني علماء موږ ته دا تل یادونه کوي چې هر سختي وروسته آسانتیا وي، او هر بحران د حکمت یو مهم اړخ لري.
د برداشت په اغېزونو کې عزت او اقتصادي پیاوړتیا
هغه څوک چې د صبر او برداشت خوی خپل کړي، د ژوند هر ډګر کې بریالیتوب ته رسېږي. برداشت نه یوازې اخلاقي ښکلا ده، بلکې د انسان په شخصیت کې درنښت او اعتماد هم ور زیاتوي. کله چې یو انسان په کړاوونو کې زغم ولري، هغه د خپلې ټولنې لپاره د احترام وړ ګرځي.
په اقتصادي ډګر کې برداشت انسان له بېړه او ناسم تصمیمونو ژغوري. که موږ په تجارت، کار او ژوند کې تحمل وکړو، د سختیو په وخت کې صبر وکړو، نو له فقره ځان ساتلی شو او خپل عزت خوندي کولی شو.
د برداشت اغېز په نسلونو
زموږ چلند د راتلونکو نسلونو لپاره نمونه جوړېږي. که موږ نن صبر، حوصله او زغم خپل کړو، نو زموږ اولادونه به هم له دې صفاتو زده کړه وکړي. زموږ مشران وايي: “څه چې کرې، هغه به رېبې.” د نېکمرغه نسلونو لپاره نننۍ حوصله او زغم خورا مهم دی.
په عربي کې یوه وینا ده: “کما تدین تدان”، یعنې څه ډول چې تاسو چلند کوئ، هماغسې چلند به ستاسو سره کېږي.
د برداشت ځواک؛ د ټولنې د اصلاح وسیله
په ټولنه کې د زغم او صبر دودول نه یوازې د انفرادي اصلاح سبب ګرځي، بلکې ټولنه په ښه لوري بیایي. زغم او برداشت د کورنۍ اړیکې پیاوړې کوي، په کار او تجارت کې اعتماد زیږوي او د ټولنیز ژوند لپاره سولهییز چاپېریال جوړوي.
د صبر، حوصلې او برداشت په وسیله د بریا لار
راځئ چې د ژوند په ټولو چارو کې برداشت خپل کړو، خپلې ستونزې په زغم حل کړو او نورو ته د نېکمرغه ژوند بېلګې وګرځو. صبر یوازې یوه فضیلت نه دی، بلکې زموږ د عزت او مقام یو بنسټ دی. الله تعالی دې موږ ته د صبر، زغم او حوصلې ځواک راکړي، زموږ ژوند دې د نورو لپاره الهام جوړ کړي، او زموږ نسلونه دې نېکان او دینداره کړي.
ګډ ژوند کې پیدا کېدونکې ستونزې
۱. د حسد او بدګمانۍ خپرېدل:
ډېر وخت د کورنۍ غړي یو د بل په وړاندې بدګمان وي. د زړونو دا بېصفایي ټولې اړیکې خرابوي او محبت ختموي.
۲. مالي اختلافات:
په ګډ ژوند کې د مالي چارو شفافیت نشتون شخړې زېږوي. یو څوک شکایت کوي چې نور ډېر مصرف کوي، او بل بیا ځان ته د زیات بار احساس کوي.
۳. د تربیت نشتون:
په ډېری کورنیو کې د ماشومانو، ښځو او مشرانو د تعلیم او روزنې اړخونه له پامه غورځول کېږي. ښځې ډېر وخت د کورنۍ د جګړو قرباني شي، او ماشومان د غلط تربیت له امله خپل اخلاق له لاسه ورکړي.
۴. غیبت او چغولي:
د کورنۍ په چاپېریال کې غیبت او یو د بل د رازونو ښکارول هغه ناوړه عادتونه دي چې د ګډ ژوند اساس کمزوری کوي.
خلاصه د بحث او نتيجه!
ګډه کورنۍ د اسلامي ټولنې د ځواک او یووالي نښه ده. کله چې کورنۍ د مينې، یووالي او زغم اصول خپل کړي، نو د ژوند هر ډګر کې بریا ممکنه ده. الله تعالی موږ ته لارښوونه کړې چې د یو بل سره مرسته وکړو، زغم ولرو او ژوند په خوښیو ډک کړو.
ګډ ژوند هغه وخت د دنیا او آخرت نېکمرغي تضمینولی شي، کله چې د اسلامي اصولو پر اساس پر مخ یووړل شي. کله چې کورنۍ په یووالی او محبت کې ژوند وکړي، نو نه یوازې دا چې دوی په خپل مینځ کې خوشحال وي، بلکې د ټولنې لپاره هم یو الهام وي.
يا الله! زموږ کورنۍ ته برکت، اتحاد او سکون راکړې. زموږ زړونه دې له حسد او بدګمانۍ څخه پاک کړې، او زموږ ژوند دې د نورو لپاره الهام جوړ کړې. آمین.
يا الله! زموږ کورنۍ ته برکت، اتحاد او سکون راکړې. موږ ته د مينې او زغم لارې وښيه، او زموږ ژوند د نورو لپاره الهام جوړ کړې. آمین.
يا الله! موږ ته په هر حالت کې د برداشت او زغم توفیق راکړه او زموږ ژوند په عزت او نېکمرغۍ موړ کړه. آمین.
امين يارب العالمين