در دانشکده‌های علوم پزشکی برای یادگیری دانش‌جویان در زمینه‌ی کالبد شکافی بر سر حیواناتی همچون: قورباغه، موش، تمساح و… بعنوان تمرین و یاد گیری، عمل جراحی انجام می‌دهند، که به سبب آن، خون حیوانات به لباس و بدن دانش جویان برخورد می‌کند، حال آیا خون چنین حیواناتی پاک است یا خیر؟ و به هنگام ادای نماز شستن خون‌ها از بدن و لباس الزامی است یا خیر؟
الجواب بإسم ملهم الصواب
هر حیوان برّی (حیوانی که در خشکی زندگی می‌کند) و هر آن حیوان بحری (حیوانی که در دریا زندگی می‌کند) اگر دارای خون روان نباشد، یعنی خون جاری و روانی در بدنش گردش نداشته باشد همچون: ماهی، قورباغه دریائی، خرچنگ، عقرب، ملخ، زنبور و… که خون روانی در بدنشان گردش ندارد پاک هستند و لباس را نجس نمی‌کنند. اما آن دسته از حیواناتی که در بدنشان خون روانی گردش دارد مثل: موش، گربه، قورباغه برّی بزرگ و… نجس بوده و لباس و بدن با برخورد به خون آن ناپاک می‌گردد و باید شسته شود.
الدلائل:
ـ فی البحرالرائق:
والدلیل علی اصل المسئلة ما رواه البخاری بإسناده الی أبی هریرة (رضی الله عنه) أنه قال، قال رسول الله (صلی الله علیه وسلم): إذا وقع الذباب فی إناء أحدکم فلیغمسه، ثم لینزعه فإن فی أحد جناحیه داء وفی الاخر شفاء»…. وجه الاستدلال به: أن الطعام قد یکون حارا فیموت بالغمس فیه، فلو کان یفسده لما امر النبی (صلی الله علیه وسلم) بغمسه لیکون شفاء لنا إذا أکلناه. وإذا ثبت الحکم فی الذباب ثبت فی غیره مما هو فی معناه کالبق، والزنابیر، والعقرب والبعوض، والجراد، والخنفساء، والنحل، والنمل، والصرصر، والجعلان، وبنات وردان والبرغوث، والقمل، إما بدلالة النص أو بالإجماع، « کذا فی المعراج».([1])
ـ وفی شرح فتح القدیر:
لو کان للضفدع دم سائل یفسد أیضا، ومثله لو ماتت حیة بریة لا دم فیها فی إناء لا ینجس، وإن کان فیها دم ینجس.([2])
ـ وفی التاتارخانیة:
لو صلی وفی جیبه فأرة میتة یجوز صلاته، لکن إذا أصابها بلل حتی ابتلت تعود نجسة فی أصح الروایتین عن أبی حنیفة، بمنزلة الأرض النجسة إذا یبست وذهب أثرها ثم أصابها الماء.
وأیضا فی التاتارخانیة:
والضفدع البری إذا مات فی الماء إن کان کبیرا له دم سائل ینجس الماء، إن کان صغیر لیس له دم سائل لا ینجس الماء کالذباب والزنبور وما أشبههـما.
….فی شرح الطحطاوی، وفی الحجة: ضفدع بری مات فی الماء أو اللبن فهو طاهر یجوز أکل اللبن والتوضئ من الماء الا إذا تفتت فیه فلا یجوز اکله والتوضئ به، وإن علم أنه إذا خرج یسیل منه الدم ینجس الماء.([3])
([1]) البحرالرّائق/ ج1/ص198ـ199/کتاب الطهاة/فصل فیماینجس الماء/دارإحیآء التراث العربی، بیروت: الطبعة الأولی.
([2]) شرح فتح القدیر/ج1/ص90/کتاب الطهارة/ مکتبه رشیدیه، کویته.
([3]) الفتاوی التاتارخانیة/ج1/33ص/کتاب الطهارة/الفصل فی المیاه الذی یجوزالوضوءبها/مکتبه رشیدیه.
و الله اعلم بالصّواب