اینجانب کارمند فوریت های پزشکی هستم؛ از محل زندگی ام تا پایگاه اورژانس (محل کار)، مسافت 42 کیلومتر است. که ابتدا بنده از خانه به پایگاه می روم و ممکن است در طول مدت حضورم در شیفت کاری حتی یک اعزام نداشته باشیم و ممکن است هر روز نیز اعزام داشته باشیم؛ که در صورت اعزام، بیماران یا مصدو مان را به چابهار که در 100 کیلومتری ما قرار دارد، منتقل می کنیم. با توجه به توضیح یاد شده، آیا بنده در محل کارم مسافرم هستم یا خیر؟
الجواب باسم ملهم الصواب
در صورت مسئوله از آنجا که مقصد اول شما محل کارتان (یعنی پایگاه اورژانس) است، و فاصله پایگاه یاد شده تا محل سکونت شما 42 کیلومتر است، لذا چون مسافت مذکور به اندازه مسافت سفر و قصر نیست، از این رو شما مسافر محسوب نمی شوید و نمازهایتان را در پایگاه بصورت کامل بخوانید.
اینکه شما منتظر دستور اعزام و وجود بیمار یا مصدوم هستید که در صورت موجود بودن به چابهار می روید و در صورت عدم وجود در پایگاه می مانید، خود بیانگر اینست که رفتن به چابهار برای شما محض احتمال و مقصد بعدی است که آن تصمیم را از پایگاه می گیرید، لذا هر وقت از پایگاه به طرف چابهار حرکت کردید، چون از پایگاه تا چابهار مسافت سفر پیموده می شود، پس مسافرت شما از آنجا آغاز می شود.
آری اگر از ابتدا و در بدو حرکت از محل سکونت به طرف محل کار، نیت رفتن به چابهار بعد از رسیدن به پایگاه مشخص و قطعی بود، چه اعزام داشته باشید یا نداشته باشید، در این صورت چون مقصدتان قطعاً چابهار است، پس در این صورت شما در ایستگاه نیز مسافر محسوب می شوید.
* البته شایان ذکر است که در مسیر برگشت از چابهار چنانچه قصد اقامت 15 روز در پایگاه را نداشته باشید، آنگاه مسافر هستید و باید نمازهایتان را قصر کنید.
ـ فی رد المحتار:
قوله (بلا قصد) بأن قصد بلدة بينه وبينها يومان للإقامة بها فلما بلغها بدا له أن يذهب إلى بلدة بينه وبينها يومان وهلم جرا قال في البحر: وعلى هذا قالوا أمير خرج مع جيشه في طلب العدو ولم يعلم أين يدركهم فإنه يتم وإن طالت المدة أو المكث أما في الرجوع فإن كانت مدة سفر قصر ا هـ.([1])
ـ وفی الفقه الإسلامی وأدلته:
أن يقصد من ابتداء السفر موضعا معينا، ويعزم أن يقطع مسافة القصر من غير تردد فلا قصر ولا فطر لهائم: وهو من خرج على وجهه لا يدري أين يتوجه، ولا لمن خرج يطلب آبقا أو حيوانا هاربا، أو غريما يرجع متى وجده، ولا لسائح لا يقصد مكانا معينا، كما لا قصر لمن طاف الأرض كلها من غير قصد إلى قطع مسافة القصر المطلوبة؛ لأنه لم يقصد قطع المسافة.([2])
وهکذا فی فتاوی جامعة الحرمین الشریفین چابهار ([3])
([1]) ردالمحتار علی الدرالمختار/ج2/ص724/کتاب الصلاة، باب صلاة المسافر، دارالمعرفة، بیروت: الطبعة الرابعة.
([2]) الفقه الإسلامی وأدلته/ج2/ص486/صلاة المسافر،شروط القصر،المکتبه الرّشیدیه.
[3]) ) فتاوی جامعة الحرمین الشریفین چابهار،ص