د ژوند ونه، چې په عربي کې ورته “شجرة الحياة” ویل کېږي، د بحرین په جنوب کې د جبلالدخان تر څنګ، د یوې وچه او شګلنه دښته کې پرته ده. دا ونه د غاف له کورنۍ ده، او اټکل کېږي چې عمر یې شاوخوا ۴۰۰ کاله وي. د حیرانتیا وړ دا ده چې دا ونه د اوبو له هېڅ ښکاره سرچینې پرته، د کلونو راهیسې شنه پاتې شوې ده.
پوهان باور لري چې د دې ونې ریښې تر ۵۰ مترو پورې ژورې تللي دي، چې ښايي له ځمکې لاندې اوبو نه تغذیه ترلاسه کوي. ځینې نورې نظريې بیا دا وایي چې ښایي ونه د فضا له رطوبت یا د شګو له نرۍ نم نه ژوند اخلي.
د ژوند ونه نه یوازې یو طبیعي عجوبه ده، بلکې تاریخي او کلتوري ارزښت هم لري.
ځینې افسانې دا ونه د سومري خدای “إنکي” له برکته خوندي ګڼي، او نور خلک باور لري چې دا سیمه د جنت عدن له ځایونو سره تړاو لري.
ليکن دا د کمزورۍ عقيدي خبرې دي.
دا ونه اوس د بحرین یو مشهور تاریخي او سیاحتي ځای ګرځېدلې، او هر کال زرګونه سیلانیان یې د لیدو لپاره راځي. د بحرین حکومت د دې ونې ترڅنګ د سیلانیانو لپاره یو ځانګړی مرکز جوړ کړی، چې د ونې تاریخ، ارزښت او رازونه پکې نندارې ته وړاندې کېږي.
ژوند ونه د صبر، بقا، او طبیعت له اسرارو ډکه یوه نښه ده، چې انسان ته د امید، زغم او پایداري پیغام ورکوي.