هغه باندی د کفر له حکم کولو او کافر ګڼلو څخه ځان وساتي؛ ځکه رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي:
«أَيُّمَا امْرِئٍ قَالَ لأَخِيهِ: يَا كَافِرُ. فَقَدْ بَاءَ بِهَا أَحَدُهُمَا إِنْ كَانَ كَمَا قَالَ وَإِلاَّ رَجَعَتْ عَلَيْهِ»[مُتَّفقٌ عليه من حديثِ ابنِ عُمَرَ ب].
ترجمه: «كله چه یو مسلمان خپل بل مسلمان ورور ته ووایي: اي کافره! نو یو له دغه دواړو څخه ددی کفر په کلمه اخته شو، که مُخاطَب کافر وو خو همدې کافر دې، او که نه، نو همدا کلمه بیرته ویونکي ته راګرځي».
او له ابو ذر رضی الله عنه څخه په یو بل حدیث شریف کښی نقل دي چه هغه فرمایلي دي:
«مَنْ دَعَا رَجُلاً بِالْكُفْرِ أَوْ قَالَ عَدُوَّ اللَّهِ. وَلَيْسَ كَذَلِكَ إِلاَّ حَارَ عَلَيْهِ».[متفق عليه].
ترجمه: «چا چه کوم مسلمان د کفر په نوم راوبللو)یعنی کافر یي ورته وویلو(، او یا یي ورته وویل: اي د الله دښمنه!، او هغه دغه شان)یعنی کافر( نه وو، نو دغه د کفر کلمه همدی ویونکي ته راګرزي».
دا ویرونه او منع د هغه چا په هکله ده چه داسی کلمی د ښکنځلو په ځاي کوي، او یا د کفر حکم کولو کښی جلتي او تادي کوي، سره له دی چه په ده کښی په یو چا د کافر دحکم کولو دا اهلیت نه وي، یعنی دی درجی ته نه وي رسیدلې چه ده ته دا حق حاصل شي چه په یو چا د کفر حکم کولو لایق وي.
خو که یو مجتهد عالم د ضرورت په وخت کښی په یو چا د کفر حکم وکړي، او خطا شي، خو ده په دی حکم کولو کښی کومه کوتاهي او تقصیر نه وي کړې، او نه یي هم دا حکم د خپل کوم نفسي خواهش لپاره کړې وي، نو دلته دغه عالم په دغه تحذیر او ویرونه کښی نه شاملیږي، بلکه دې مجتهد دې، ده ته د خپل اجتهاد یو اجر شته، او خطا به ورته الله تعالی وبخښي إن شاء الله تعالی.
د مرتد حکم:
د علماو په اجماع باندي د مرتد حکم دا دې چه د مرتد وژل واجب او فرض دي؛ ځکه رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي:«مَنْ بَدَّلَ دِينَهُ فَاقْتُلُوهُ».[رواهُ البُخاريُّ من حديثِ ابنِ عَبَّاسٍب].
ترجمه: «هغه مسلمان چه د اسلام دین بدل کړي اوکافر شي نو یي ووژنۍ».
او هغه څوک چه مرتد مړ شي، نو هغه ته به نه غسل ورکول کیږي، او نه کفن، او نه به پری د جنازی لمونځ کولې شي، او نه به د مسلمانانو په هدیره کښی خښولې شي، او نه ورڅخه مسلمان وارث مال په میراث وړلې شي، او نه به ورته د مرګه وروسته دُعا کولې شي.
او له وژلو مخکښی له ده څخه د توبی غوښتنه او بیرته په اسلام کښی شاملیدنه د وخت د مسلمانانو مشر او حاکم اجتهاد ته حواله ده، که ده ورڅخه په رښتیا اسلام ته د اووښتنی امید کولو، او یا ورسره داسی شبهه وه چه د هغی له کبله مرتد شوې وو، نو بیا مسلمان حاکم ته روا دي چه دغسی مرتد ته دری ورځی مهلت ورکړي، او هغه ته بیرته اسلام ته د ورګرزیدو بلنه ورکړي، او د شبهی د لری کولو کوښښ یي وکړي، نو که اسلام یي راوړ، او مسلمان شو خو ډیره ښه ده، او کنه نو بیا به د ارتداد په حکم ووژل شي.
او که د مسلمانانو د حاکم نظر دا وو چه ددي مرتد په وژنه کښی د مسلمانانو مصلحت او خیرخواهي ده، لکه هغه مرتد چه د مرتد کیدو وروسته مسلمانانو ته ډیر سخت ضررناک وي، او دوﺉ ته ضررونه رسوي، او یا پر مسلمانانو د کافرانو لخوا جاسوس او مُخْبِر وي، او یا دا ویره تری کیده چه که ژوندې مرتد پاتی شي نو مسلمانانو ته تری د ضرر او فتنی ویره ده، نو بیا دي ووژني، تر څو چه یي له وژنی څخه مخکښی توبه ویستلی نه وي.
اللَّهُمَّ أَحْيِنَا مُسلِمِينَ وتَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ، وَأَلْحِقْنَا بالصَّالِحينَ، وأَجِرْنَا مِنْ خِزْيِ الدُنْيَا وَعَذَابِ الآخِرَةِ، رَبَّنَا إنَّكَ رَؤُوفٌ رَحِيْمٌ.
«اي الله په ژوند کښی مو مسلمانان ولری، او که مرګ راته راولی نو په داسی حال کښی چه مونږ مسلمانان یو، او د نیکانو مسلمانانو سره مو یو ځاي کړی، او د ددنیا او آخرت له شرم او عذاب څخه مو وساتی، اي پروردګاره! بیشکه ته ډیر رحم کونکې او مهربان یي».
وَصَلَى اللهُ وَسَلَّمَ وَبَارَكَ وَأَنْعَمَ عَلَى خَيْرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ أَجْمَعِيْنَ، وَعَلَى مَنْ اهْتَدَى بِهَدْيِهِ وَاقْتَفَى أَثَرَهُ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ.
ليکوال : عبدالعزيز مطيري
ژباړن : ابو زکريا اسماعيل افغاني