الجواب وبالله التوفیق
اگرچه مراد از [وضربت عليهم الذلة والمسكنة] نفی سلطنت برای یهود است، اما با حالات و شرایط فعلی نیز هیچ تعارضی ندارد؛ زیرا ذلت و خواری در حق کل قوم یهود است، حال آنکه بیشتر قوم یهود از حکومت اسراییل ناخشنود هستند و از آن انتقاد میکنند. پس در واقع آن ذلت و خواری و حرص و طمعی که در این قوم است، کماکان موجود بوده و باعث سرافکندگی این قوم شده و نگاه جهانیان نسبت به این قوم نیز بد است.
از طرفی دیگر آیه ذکر شده، با آیهای از سورهی آل عمران بهتر تفسیر میشود که مضمون آن اینگونه است: «هر جا که باشند، تصویر ذلت بر جبینشان نقش بسته است؛ مگر در صورتی که وسیلهای از جانب خدا یا مردم برایشان فراهم شود». اشکال میشود: از نص قرآن استنباط میشود که هیچوقت حکومتی برای یهود برقرار نخواهد شد، در حالیکه امروز میبینیم که در فلسطین دارای حکومتاند.
پاسخ روشن است زیرا کسانی که از حقیقت حکومت فعلی یهودیها در فلسطین اطلاع دارند، بخوبی میدانند که این حکومت در حقیقت از آن اسراییل نیست؛ بلکه در واقع پایگاهی برای آمریکا و بریتانیا است و اگر حمایت آنها نباشد، با تکیه بر نیروی خود نمیتواند یک ماه دوام بیاورد. قدرتهای غربی برای تضعیف مسلمانان در میان آنها پادگانی بنام اسراییل تاسیس نمودهاند که در نظرشان هم بیش از یک غلام حلقه بگوش ارزشی ندارد. فقط بر اساس گفتهی قرآن در حمایت «حَبْلٍ مِّن النَّاس» و با ذلت، این حکومت وجود دارد؛ بنابراین از وجود دولت پوشالی فعلی اسراییل نمیتوان بر هیچ نص قرآنی کوچکترین شبههای وارد نمود.
عبارات المفسرین:
ـ فی روح المعانی:
[وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ] أي جعل ذلك محيطا بهم إحاطة القبة بمن ضربت عليه، أو ألصق بهم من ضرب الطين على الحائط ففي الكلام استعارة بالكناية حيث شبه ذلك بالقبة أو بالطين، وضُرِبَتْ استعارة تبعية تحقيقية لمعنى الإحاطة والشمول أو اللزوم واللصوق بهم، وعلى الوجهين فالكلام كناية عن كونهم أذلاء متصاغرين، وذلك بما ضرب عليهم من الجزية التي يؤدونها عن يد وهم صاغرون، وبما ألزموه من إظهار الزي ليعلم أنهم يهود ولا يلتبسوا بالمسلمين
وبما طبعوا عليه من فقر النفس وشحها فلا ترى ملة من الملل أحرص منهم، وبما تعودوا عليه من إظهار سوء الحال مخافة أن تضاعف عليهم الجزية إلى غير ذلك مما تراه في اليهود اليوم، وهذا الضرب مجازاة لهم على كفران تلك النعمة.([1])
ـ وفی فتح القدير:
ومعنى ضرب الذلة والمسكنة إلزامهم بذلك والقضاء به عليهم قضاء مستمرا لا يفارقهم ولا ينفصل عنهم، مع دلالته على أن ذلك مشتمل عليهم اشتمال القباب على من فيها… وهذا الخبر الذي أخبرنا الله به هو معلوم في جميع الأزمنة، فإن اليهود أقماهم الله أذل الفرق وأشدهم مسكنة وأكثرهم تصاغرا، لم ينتظم لهم جمع ولا خفقت على رؤوسهم راية، ولا ثبتت لهم ولاية، بل ما زالوا عبيد العصى في كل زمن، وطروقة كل فحل في كل عصر، ومن تمسك منهم بنصيب من المال وإن بلغ في الكثرة أي مبلغ، فهو متظاهر بالفقر مترد بأثواب المسكنة، ليدفع عن نفسه أطماع الطامعين في ماله، إما بحق كتوفير ما عليه من الجزية، أو بباطل كما يفعله كثير من الظلمة من التجري على الله بظلم من لا يستطيع الدفع عن نفسه.([2])
([1]) روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم/ج1/ص276/سورةالبقرة/تحت آیة:61/دارالکتبالعلمیة/الطبعة الثانیة.
([2]) فتح القدیر/ج1/ص202/سورة البقرة/تحت آیة:61/دار ابن حزم/الطبعة الأولی.
و الله اعلم بالصّواب