“حجاب” و “پیشرفت” دو واژه همسان یا متضاد؟

برگردان: احمد ضياء رحيمزى

ناشر: دعوت نیوز

براى اين كه جواب اين سوال را دريافته باشيم كه آيا حجاب مانع پيشرفت يك كشور است يا خير، اول تر از همه بايد ديد كه حجاب چيست؟

زيرا بدون دانستن اين امر كه حجاب چيست، نمى توانيم اهداف، منافع و اضرار آن را بفهميم، بعد از فهميدن آن، بايد تصميم بگيريم، كه ما قصد داریم چه نوع ترقى و پیشرفت را کسب کنیم، چون بدون فهم درست اين نكته، نمى توانيم درک کنیم كه آيا حجاب مانعى در راه ترقى و پيشرفت است يا خير؟

حجاب در اصل كلمۀ عربى است، كه ما در لسان درى مى توانيم آن را “پرده” هم بنامیم، كلمۀ حجاب در قرآن عظيم الشان در محلى ذكر شده است كه طى آن خداوند -جل جلاله- مردم را از رفتن بدون تكلف به خانه ی پيامبر خدا -صلى الله عليه وسلم- منع فرموده است.

و حكم فرمود ه اگر خانم هاى خانه تقاضاى (از مردان بیگانه) چيزى را دارند، آن را از عقب حجاب و پرده تقاضا نمايند. احكام حجاب سر از همين حكم آغاز گرديد، و هر آنچه از احكام حجاب بعد از آن نازل شد، مجموع آن را “احكام حجاب” خواندند و این احكام در سوره هاى بيست و چهارمين(النور) و سى وسوم ( الأحزاب) قرآن مجيد، با همه تفاصيلش موجود است.

طى احكام حجاب به زنان امر شده است كه در خانه هاى خويش با وقار بياسایند، آنچنان كه خانم ها در زمان جاهليت عادت داشتند، حسن و آرايش خود را به نمايش نگذارند، اگر بيرون برآمدن از خانه براى شان ضرور باشد، با چادر بزرگى خود را بپوشانند و زيورى را كه از آن آواز بلند شود، نبايد در هنگام خروج از منزل بپوشند، در داخل خانه هاى خويش نيز بين مردان محرم و نامحرم فرق كنند، به جزء از مردان محرم، خادمان خانه، و زنانى كه با آنها نشست و برخاست دارند، در مقابل سايرين، با زينت و آرايش ظاهر نشوند.

(مفهوم از زينت در اينجا آرايش يا ميك اپ است كه لباس، زيور خوش نما و استعمال سامان آلات آرايش هم در آن شامل است).

بعد هم زنان را هدايت نموده تا در مقابل مردان محرم نيز چادر را بر گريبان ها و سينه هاى خويش پهن نموده و محلات ستر بدن خويش را بپوشانند. به مردان خانه نيز هدايت نموده است تا ولو اگر نزد خواهران و مادران خويش مى روند، اجازه بگيرند ( دق الباب كنند)، مبادا دفعتاً نگاه آنها به حالتى بيفتد كه قسمتى از جسم خواهران و مادران برهنه باشد.

اين احكامى است كه در قرآن ذكر شده است و نام آن را “احكام حجاب” گذاشته اند، نبى كريم -صلى الله عليه وسلم- در تشريح اين احكام فرموده اند كه ستر خانم ها (محلات پوشيده جسم خانم ها) بدون چهره، دست ها تا بند دست و پاها الى بجلك پاها، همه جسم ايشان است كه بايد حتى از پدران و برادران خويش نيز آن را بپوشانند.

همچنان خانم ها نبايد چنان لباس باريك يا چسپ بپوشند كه خطوط جسم آنها را نمايان سازد. به همين گونه رسول الله -صلى الله عليه وسلم- به جز مردان محرم، تنها نشستن يا تنها بودن زن را با ساير مردان منع فرموده اند، و رسول الله -صلى الله عليه وسلم- زنان را از اين كار منع فرموده اند كه در بيرون از منزل خوشبويى يا عطر استعمال كنند.

در داخل مسجد هنگام نماز جماعت رسول الله -صلى الله عليه وسلم-، جايگاه جداگانه يى براى مردان و زنان تعيين نمود، و اجازه نداد تا زن و مرد شانه به شانۀ هم، در يك صف نماز بخوانند.در صدر اسلام رسول الله -صلى الله عليه وسلم- و همه مردان بعد از ختم نماز، تا هنگامى در مسجد مى نشستند كه زنان از مسجد بيرون شدند. اين همه احكامى است كه هر كسى بخواهد مى تواند، آن را در سورۀ (النور) سوره ( الأحزاب) و كتب مستند احاديث، مشاهده كند.

آنچه را ما امروز حجاب مى ناميم، ولو اگر در شكل عملى خود شكار افراط و يا تفريط شده باشد، ولى اصول و قواعد آن همان است كه خداوند و رسول وى -صلى الله عليه وسلم- در جامعۀ اسلامى صدر اسلام، در مدينۀ منوره نافذ نموده بودند.

گرچند بستن دهان كسى به نام خدا و رسولش درست نيست، ولى بايد به صراحت بگوييم كه بلند نمودن اين شعار كه ” حجاب مانع پيشرفت ماست” نشانه بارزى از ذهنيت دو جانبه و دوگانه ماست و بهتر است بگوييم كه هدف اصلى اين گونه شعار ها نشانه يى از بى اعتمادى ما برذات خداوند و رسول خدا -صلى الله عليه وسلم- است. و مفهوم واضح اين گونه شعار ها اين است كه گويا خداوند و رسولش، در راستاى پيشرفت و ترقى ما موانعى ايجاد نموده اند!!

و اگر ما چنين فكر مى كنيم، پس چرا جبراً خود را مسلمان نشان مى دهيم و چرا از پذيرفتن دين خدا و رسولش انكار نمى ورزيم كه برما العياذ بالله چنين ظلمى را روا داشته اند؟

و از اين سوال نمى توانيم با اين جواب سرسرى بگذريم كه خدا و رسولش ما را به رعايت نمودن حجاب امر نه نموده اند!! چنانچه در بالا تذكر داده شد كه حجاب چيست؟ چه معنى دارد، و هر كسى بخواهد، مى تواند احكام تفصيلى حجاب را در سوره هاى قرآن عظيم الشان و كُتب مستند احاديث مطالعه نمايند.

و اگر كسى از صحت احاديث منكر باشد باز هم احكام واضح قرآن را چگونه مى تواند انكار نمايد؟

اگر احكام حجاب را كه اسلام ما را به آن امر نموده است، اندكى با دقت مطالعه كنيم، سه هدف بزرگ آن را طور ذيل مى توانيم بفهميم:

1. تا از اخلاق مرد و زن مواظبت به عمل آمده و دروازۀ آن همه خرابى ها مسدود شود كه در نتيجۀ روابط آزادانه مرد و زن در جوامع مختلط پديد مى آيد.

2. تا محدودۀ كارى زن و مرد از هم جدا گرديده و به اين ترتيب، وظايفى را كه فطرت براى زن سپرده است باسكون و آرامش انجام دهد و خدماتى كه مرد مكلف به انجام دادن آن است، با اطمينان بتواند بجابياورد.

3. تا نظام خانه و خانواده را قوى و محفوظ سازد كه اهميت آن به هيچ وجه كمتر از ساير نظام هاى زندگى نيست، بلكه بيشتر هم است.

چون آنانی كه بدون حجاب نظام زنده گى و خانواده را محفوظ ساخته اند، در حقيقت زن را غلام ساخته و او را از همه حقوق وى محروم نموده اند و كسانى كه با اعطاى حقوق به زنان، ايشان را از پيروى حجاب معاف ساخته اند، نظام خانواده و زنده گى آنها فروپاشيده است، و روز به روز پاشيده تر مى گردد.در حالىكه اسلام از يك سو همه حقوق زن را برايش قایل است و همراه با آن نظام خانواده و زندگى را نيز مى خواهد محفوظ نگه دارد، و اين هدف تا هنگامى حاصل شده نمى تواند كه احكام حجاب، براى حفاظت از آن موجود نباشد. بياييد با خونسردى تمام روى اهداف و مقاصدى فكر كنيم كه اسلام مى خواهد آن را از طريق رعايت حجاب، بدست بياورد.

اگر اخلاق نزد كسى ارزش داشته باشد، پس بايد دقت نمايد كه در جامعۀ مختلط، وقتى زنان بعد از آن كه خود را مى آرايند و آزادانه گشت و گذار مى كنند، و در هر بخش كارى در زندگى در كنار مردان اجراى وظيفه مى نمايند، در آنجا چگونه مى توان از فاسد شدن اخلاق جلوگيرى كرد؟ و تا وقت اخلاق جامعه از فاسد شدن، نگهدارى خواهد شد؟

چنانچه ما در كشور هاى خود مشاهده مى كنيم كه به هر اندازه سيستم ادارى مختلط افزايش مى يابد، به همان اندازه به جرايم جنسى افزوده مى شود و اين گفته كه سبب اصلى اين خرابى ها و مفاسد پرده و حجاب است، و وقتى پرده نباشد، دل هاى مردم از زنان سير خواهد بود، بكلى نادرست و غلط است.

چنانچه در كشور هايى كه بى حجابى و آزادى كامل حكم فرماست، نيز دل مردم سير نشده است و خواسته هاى هوس آلود آنها كار را به سر منزل عريانى كامل رسانده است! و تا حال هم از اجازه نامۀ برهنگى كامل دل آنها سير نمى گردد.

همان گونه كه مشاهده مى كنيم فعلاً هم جرايم جنسى بيشتر در همان سرزمین ها اتفاق مى افتد و آن گونه كه گزارش های رسانه یی می رساند، اين گونه جرايم زينت صفحات جرايد امريكا، انگلستان، وساير كشور ها مى گردد.

آيا اين حالت قابل اطمينان است؟

اين موضوع تنها موضوع اخلاق نيست، بلكه موضوع فرهنگ و عنعنات ماست! به هر اندازه اى كه جوامع مختلط افزايش مى يابد، مصارف آرايش و لباس خانم ها نیز به همان حد افزايش مى یابد و آنگاه عايدات جايز خانواده ها، براى اين گونه مصارف کفایت نمی کند و در نتيجه هرسو رشوت، اختلاس، و ساير حرام خورى ها، افزايش مى يابد.

چنانچه همين خورش حرام باعث شده تا هيچ قانونى در كشور ها و جوامع ما به طور درست آن نافذ و تطبيق نگردد، و همچنان اين نكته هم قابل غور است كه كسى در مورد خواسته هاى خود به نظم و دسپلين عادت نداشته باشد، چگونه مى تواند در ساير معاملات پابند نظم باشد؟

کسی که در زندگى خانوادگى خود، وفادار نباشد، چگونه مى توان از وى توقع داشت تا در مسايل ملى و كشورى، وفادار ثابت گردد ؟

جدا نمودن محدوده كارى مرد و زن بذات خود از تقاضاى فطرت است، وقتى فطرت وظيفه مقدس مادرى و مادر شدن را به زن سپرده است، به خوبى واضح ساخته است كه محل اصلى وظيفۀ خانم ها در كجاست؟ و هنگامى كه وظيفه پدرى و پدربودن را به مرد سپرده است به خوبی واضح ساخته كه براى اجراى چه امورى، او را از بار سنگين “مادر بودن”، فارغ ساخته است؟

خداوند براى اجراى هر دو قسم خدمات و امور براى زنان و مردان اجسام جداگانه و متفاوت از همديگر اعطاء نموده است، هردو را با صفات جداگانه خلق آفریده است و حتى حالت روانى هر دو را متفاوت از همدیگر خلق نموده است.

كسى را كه فطرت براى مادر شدن پيدا نموده، برايش صبر و تحمل بخشيده است، در خوى و عاداتش نرمى آفريده در وجودش مهر مادرى را جايگزين ساخته است و اگر اين چيزها نزد زن نمى بود امروز ما و شما در اين حالت كنونى قرار نمى داشتيم.

كسى را كه براى اين كار گماشته شده، براى كار هايى موزون نیست كه در آن به سخت خويى و سختى نیاز است و اين گونه كار ها كه در آن به سختى و سخت مزاجى ضرورت است براى كسى موزون شمرده مى شود كه براى مادر شدن، آفريده نشده است.

کسی که او را از مسوؤوليت هاى بزرگى كه براى مادر شدن لازم است، آزاد نگه داشته اند و اگر كسى مى خواهد اين تقسيم فطرت را از بين برد، پس بايد فيصله كند كه ديگر در روى جهان ضرورتى براى مادر وجود ندارد و پس از گذشت يك مدتى نسل انسان بدون استعمال بم اتم و بم هايدروجنى، به خودی خود منقرض خواهد شد.

ولى اگر تصميم نداريد كه مادر شدن را در روى جهان خاتمه بخشيد و تقسيم فطرت را هم در مورد وظايف و وجايب زن و مرد نمى پذيريد پس اين بى انصافى بزرگ با زن است، كه هم بار بزرگى را كه فطرت بشرى بر دوش وى گذاشته بردارد، بارى را كه مرد به اندازۀ يك انگشت هم نمى تواند در برداشتن آن باوى همكارى كند و همگام با آن بايد در كار هاى سياست، تجارت، صنعت و پيشه ورى و جنگ و جدل، نیز شانه به شانه مردان سهم بگيرد.

حال بياييد اندكى با ذهن آرام بينديشيم و فکر کنیم که نيمی از خدمت به انسانيت عبارت از اعمالی است كه همه را به طور كامل زن انجام مى دهد و هيچ مردى به اندازه يك ذره هم نمى تواند در برداشتن آن بار با او همکاری نمايد ولی بر علاوه شما تقاضا داريد تا از نصف باقى مانده آن هم، نيمش را بار دیگر زن بر دوش گيرد؟ به اين ترتيب سه بر چهار حصه مسؤوليت ها يا سه بر چهار حصۀ اين بار بر دوش زن ها گذاشته شد و يك برچهار آن بر دوش مرد ها، آيا انصاف همين است؟

و خانم ها هم به این دلیل اين ظلم را با خوشى قبول نموده اند بلكه با اصرار و پافشارى اين بار مسؤوليت را بدوش مى گيرند كه جامعۀ از اعطاى حيثيت و عزت براى آنها به حيث “زن”، انكار نموده است. در جامعۀ امروزى زن صاحب اولاد را مورد تمسخر قرار داده و زن خانه دار را بى حيثيت مى خواند.

همه خدماتى را كه زن در خانواده انجام مى دهد و خدماتى كه به هيچ وجه انجام دادن آن از مشغله هاى مردان همچون سياست، اقتصاد، و جنگ كمتر ضرورى يا كمتر مفيد نیستند، جامعه آن خدمات و كار ها را بى ارزش جلوه داده و زن مجبوراً در تلاش عزت، قدر و منزلت، براى اجراى كار هاى آماده گرديد كه در حقيقت بايد آن را مرد انجام مى داد، زيرا اگر خود را مرد نمى ساخت كار هاى مردانه را انجام نمى داد، جامعه حاضر نبود تا برايش عزت و حيثيتى قايل شود.

اسلام زن را آن قدر مورد عطوفت و مهربانى قرار داده است كه باوجود زن بودن و همراه با انجام خدمات زنانه، برايش حيثيت و مقامى مساوى با مرد اعطا نموده است و حتى در مقام مادرى مقام والاتر از مرد را برايش داده است.

اکنون كه جامعۀ امروزى ما ادعا دارد كه گویا حجاب مانع پيشرفت جامعه است، به اين معنى است كه از زن تقاضا دارد تا هم مادر باشد، هم قاضى در محكمه و هم فرصتی مهیا سازد تا از طريق رقص و سرود زمینه تفريح مردها مساعد گردد و به اين گونه جامعۀ امروزى آن قدر بار برشانه هاى زن مى گذارد كه بالآخر توانايى انجام دادن هيچ گونه خدمتى را نداشته باشد.

جامعۀ امروزى تقاضاى انجام كارى را از زن دارد كه او براى انجام آن آفريده نشده است و زن را به ميدانى مى كشاند كه نمى تواند در آنجا با مرد رقابت كند. جايى كه مرد از او پيش قدم خواهد بود.

در جايى كه اگر زن بتواند حق خود را بدست بياورد، تنها در حال ترحم بر زن بودن او خواهد بود، يا به عبارت ديگر زن از ديدگاه زن حق خود را تنها از راه ” جمال” و زيبايى بدست آورده مى تواند نه از طريق كمال، چون از ديدگاه جامعۀ امروزی، اجراى اين كار ها براى پيشرفت كشور ضرورى شمرده مى شود.

خانه و خانواده كه جامعۀ امروزى در خوشحالى ترقى و پيشرفت اهميت آن را فراموش نموده است، در حقيقت فابريكه يى است كه انسان در آن ساخته مى شود و به يقين اهميت و ضرورت آن از فابريكه هاى توليد كننده توپ و تفنگچه كمتر نيست.

مواصفات، حالت روانى و استعدادى كه براى پيشبرد امور این چنين یک فابريكه (فابريكه انسان سازى) نیاز است، فطرت همه آن را در وجود زن آفريده است، تلاش، زحمت كشى و سخت كارى كه براى پيشبرد اين فابريكه ضرورت است، فطرت بيش از همه آن را بر شانه هاى زن بار نموده است.

كار براى انجام دادن در اين نوع فابريكه ها خيلى زياد است و اگر كسى با احساس مسؤولیت و آن گونه كه حق این امور است اين كار ها را بخواهد انجام دهد، شايد وقت سرخاريدن هم نيابد.

همچنان اگر در پيشبرد امور اين گونه فابريكه هاى انسان سازى، هر قدر از استعداد، سليقه و دانشمندى كار گرفته شود، به همان اندازه انسانى دارندۀ صفات بلند در آن ساخته خواهد شد و براى اين كار ضرورت است تا زن را از تعليم و تربيۀ خوب هرچه بيشتر مستفيد سازيم و براى اين كه امور اين گونه فابريكه هاى انسان سازى، با سكون، اطمينان و اعتماد به پيش برده شود، اسلام نظم و دسپلين حجاب را نافذ ساخت تا زن بتواند با اطمينان خاطر كار خود را انجام دهد و توجه وى به سمت هاى نادرست معطوف نگشته مرد هم با اطمينان كامل، اين بخش زندگى را به زنان رها سازند. ولى در عصر کنونی جامعه مى خواهد، اين نظم و دسپلين را به خاطر پيشرفت و ترقى كشور، از بين ببرد.

اما بعد از بین بردن اين نظم و دسپلين، يكى از اين دو صورت طبعاً حاكم خواهد شد، يا بايد زن را با پيروى از تمدن هاى هندى و تمدن هاى پيشين عيسويت و يهوديت به شكل غلام نگه داريم تا نظام زندگى خانوادگى از هم نپاشد يا بايد براى اين امر آمادگى بگيريم كه فابريكه هاى انسان سازى از بين رفته، به عوض آن فابريكه هاى توليد توپ و تفنگ رشد و انكشاف نمايد.

به صراحت بايد گفت كه امكان ندارد بدون تأمین حقوق كامل قانونى و اقتصادى داده شده به زن از سوی اسلام و با شکستن نظم و دسپلين مقرره اسلام، نمی توان نظام خانوادگى را از تباهى و بربادى نجات داد.

پس بهتر است هر معيارى از” ترقى” و “پيشرفت” را كه در ذهن داريم با در نظر داشت آن، بیاندیشیم كه ما چه چیزی می خواهیم بدست بياوريم؟ و در این راه بری از دست دادن چه چيزى آماده هستیم؟ ترقى و پيشرفت يك كلمۀ بسيار وسيع و دارای مفهوم بزرگ است و نمى توان به يك مفهوم واحد و يگانه در مورد آن اكتفاء كرد.

مسلمانان يك زمانى برساحۀ وسيعى از زمين از خليج بنگال گرفته تا بحر اتلانتيك حكمرانى داشتند، همچنان در رشته هاى ساينس و فلسفه استاد همه جهان بودند، در راستاى تهذيب و تمدن هيچ قومى در جهان نمى توانست با ايشان همسرى كند، ولى معلوم نيست كه از ديد گاه یک قاموس مروج در عصر کنونى مى توان اين همه پيشرفت را “ترقى” ناميد يا خير؟ اما اگر قرار است اين را ترقى بگوييم، پس اين پيشرفت و ترقى مربوط به همان جامعه است كه حجاب و پرده به سختى در آن رايج بود.

تاريخ اسلام مملو از نام هاى اوليا، مدبرين، علما، حكماء، مصنفين و فاتحين بزرگ است و حتمى است كه اين گونه افراد عظيم الشأن در آغوش مادران جاهل بزرگ نشده اند، همچنان در تاريخ اسلام نام هاى زنان بسيار بزرگوار را در مى يابيم، اين ها خانم هايى بودند كه در علم، فن و ادب به درجه كمال رسيده بودند، ولى حجاب هيچ گاهى مانع چنين پيشرفت مسلمانان نگرديده بود و نخواهد گرديد.

امروز هم اگر ما با همان گونه ترقى و پيشرفت دلچسپى داشته باشيم ” حجاب” مانع ما نمى گردد، ولى اگر مفهوم از ترقى و پيشرفت در نزد مردم تنها از نوعى باشد كه اهل غرب به آن رسيده اند، يقيناً كه در موجوديت حجاب، نمى توانيم به آن گونه ترقى دست يابيم.

ولى این امر را نیز نبايد فراموش كرد كه جهان غرب با به خطر انداختن نظام اخلاقى و خانوادگى خويش نتوانسته است به اين پيشرفت و ترقى دست یابد. ترقى و پيشرفت غرب “زن” را از محدودۀ كارى خودش به حيث زن، خارج نموده و او را داخل محدودۀ كارى “مرد” نموده است.به اين گونه جامعۀ غربى اگر از يك سو توانست براى پيشبرد امور دفاتر و كارخانه هاى خود دست دوم (توانايى زن) را دريابد و به ظاهر به پيشرفت و ترقى هم نايل آمد، ولى سكون و راحت خانوادگى خود را از دست داد. اگر امروز هم كدام منزلى در جامعۀ غربى آباد است تنها از بركت خانم هاى خانه است. خانم هايى كه شانه به شانه با مردان كار مى كنند و پول به دست مى آورند در هيچ نقطه يى از دنيا نظام خانواد گى را به پيش نمى برند، و نه هم مى توانند آن را به پيش ببرند. ازدواج هاى اين طبقه با يك طلاق خاتمه مى يابد، اولاد ايشان تباه مى شود و اين طبقه اگر جايى براى بود و باش دارند، يا كلپ است يا هوتل! خانه و منزل ديگر براى ايشان جاى سكون و آرامش نيست و این طبقه كار ساختار انسان خوب را براى جايگزينى خود نموده اند. پس اگر کسی به اين نوع ترقى و پیشرفت دل مى بازد، مى تواند به آن دل ببازد.”پایان”

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

د دعوت نیوز.کام رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. جزاکم الله خیراً

د دعوت نیوز) بانکي پتهDN Bank AC # 00105100585219:)
د واټس آپ WhatsApp: +93747162162 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat News.com Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DN Bank AC # 00105100585219
WhatsApp: +93747162162

…………………………………………………………………………………………………………

که تاسو غواړئ چې علمي او تحقیقاتي لیکنې او مقالې مو په دعوت نیوز کې خپرې شي نو لاندې لینک کیکاږئ او مونږ ته په انلاین بڼه خپله لیکنه را واستوئ؛

https://dawatnews.com/submit-article/

شرعي پوښتنه:

که کومه شرعي پوښتنه لری دمهربانی له مخې لاندې فورم ډک کړی او خپله پوښتنه ثبت کړئ.

https://shorter.me/75WZr

*دعوت نیوز.کام (بااعتبارترین مرجع نشر و اشاعت قرآن و حدیث در سراسر جهان) ⏬

🌐www.dawatnews.com

…………………………………………………………………………………………………………

لاتنسونا عن صالح دعائکم

اخوکم في الله ابوأحمد

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *

چیټ خلاص کړئ
مرسته
Scan the code
سلام 👋
زه څنګه مرسته کولی شم؟