زمونږ عقيده او مذهب دا دی چې د کبيره ګناه په ارتکاب سره تر هغه پورې سړی نه کافر کيږي څو هغه حلال ونه ګڼې او يا هم د شريعت د کوم حکم څخه انکار ونه کړي .
کوم کس چې ګناه کوي خو هغه حلاله نه ګنې او له حرمت څخه يې منکر نه وي فاسق ورته ويلای شو خو هغه ته کافر نشو ويلای ځکه د کبيره ګناه په ارتکاب سړی نه کافر کيږي .
ولا نكفرُ مسلمًا بذنبٍ منَ الذنوبِ وإنْ كانتْ كبيرةً إذا لم يستحِلَّهَا، ولا نزيلُ عنهُ اسمَ الإيمانِ ونسمِّيهِ مؤمنًا حقيقةً، ويجوزُ أنْ يكونَ مؤمنًا فاسقًا غيرَ كافرٍ (فقه اکبر/ابی حنيفه رحمه الله ) .
په دغه عقيده کې خوارج له اهل سنت و جماعت څخه بيل شوی دي هغوی د کبيره ګناه کوونکي ته کافر وايي .
د خوارجو سره د امام ابو حنيفه رحمه الله مناظره :
کله چې خوارج پر کوفه مسلط شول ، امام ابو حنيفه ته يې وويل : ای شيخ ! له کفر څخه توبه وباسه ، ابو حنيفه وويل : ما د هر ډول کفر څخه الله تعالی ته توبه کړې ده . بيا يې امام خوشی کړ ، کله چې هغوی لاړل ځينو وويل : د توبه څخه د هغه مطلب ستاسو عقائد دي ، بيا يې هغه را وغوښتو او د خوارجو امام هغه ته وويل : ای شيخ ! د کفر څخه توبه کولو مطلب دې زمونږ عقائد دي ؟ ابو حنيفه وويل : آيا ته د ګمان له مخې دا وايي او که د يقين له مخې ؟ هغه وويل : د ګمان له مخې .
ابو حنيفه وويل : الله تعالی فرمايي :[یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ] (حجرات: ۱۲).
ژباړه : ای مؤمنانو ! له ډيرو ګمانونو څخه ځانونه وژغوری يقيناً چې ځينې ګمان ګناه ده .
کله چې خوارج خبر شول چې ابوحنيفه مرتکب د ګناه کافر نه بولي ، يو کس يې په نوم د وفدی هغه ته د مناظرې لپاره وروليږه .
وفد ابو حنيفه رحمه الله ته وويل : د دوازې په مخه کې دوې جنازې دي يو جنازه د داسې کس ده چې ډير شراب به يې څښل او بله جنازه د زنا کارې ښځې ده چې کله يې تولد کولو ځان وژنه يې وکړه ، ابوحنيفه هغه ته وويل : دا دوه کسان له کوم دين څخه دي ؟ له يهوديت ؟ ځواب يې ورکړ نه . له مسيحيت ؟ ويې ويل نه ، له مجوسيت ؟ ويې ويل نه ، ابو حنيفه وويل : نو هغوی د کوم دين دي ؟ هغه وويل د هغه دين دي چې په (لا اله الا الله محمد رسول الله ) عقيده لري ، ابوحنيفه وويل : کلمه د ايمان څومره حصه ده ؟ آيا دريمه ، څلورمه حصه که پنځمه ؟ ويې ويل : ايمان دريمه ، څلورمه او پنځمه نلري .
امام ابو حنيفه رحمه الله وويل : نو کلمه د ايمان څومره برخه ده ؟ هغه وويل : ټول ايمان دی .
امام ابوحنيفه ورته وويل : نو ولی زما څخه د هغو دوو کسانو په باب پوښتنه کوې چې ته خپله اعتراف کوې چې هغوی مؤمنان دي .
ويې ويل : دا پرېږده آيا هغوی جنتيان دي او که دوزخيان ؟ ابوحنيفه وويل : اوس دې چې انکار وکړ نو زه د هغو په حق هغه څه وايم څه چې ابراهيم عليه السلام د خپل قوم په باره کې چې ګناه او جرم يې تر دغو دوو کسانو ستر او لوی وو ويلي دي چې :
[رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ کَثِیرًا مِنَ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی وَمَنْ عَصَانِی فَإِنَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ] (إبراهیم: ۳۶) .
ژباړه: ای زما ربه ! يقيناً دغو (بتانو ) لغزولی او ګمرا کړی دي ډير له خلکو نو هر چا چې متابعت کړی دی زما نو يقيناً هغه له ما ( زما د ملت ) څخه دي او هر چا چې نافرماني کړې ده زما نو يقيناً چې ته ښه بښونکی او ډير مهربان يې .
او د دغو دوو کسانو په باره کې هغه څه وايم څه چې عيسی عليه السلام د خپل قوم په هلکه چې د دغو دوو کسانو څخه يې ګناه لويه وه ويلي وو :
[إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُکَ وَإِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ] (المائده :۱۱۸) .
ژباړه: (ای الله !) که عذاب ورکړی دوی ته ، نو يقيناً دوی ستا بندګان دي او که بښنه وکړې دوی ته نو يقيناً ته هم دا ته يې ښه غالب او حکمت واله .
ابوحنيفه رحمه الله وايي : اسلحه يې وغوځوله او ويې ويل : په کوم دين چې زه وم له هغه څخه بيزاره يم ، او په هغه دين چې ته يې د الله تعالی بنده ګي کوې ، تسليم شوم ، الله تعالی پر تا فضل کړی ، تا ته يې علم او حکمت درکړی دی .( مناقب أبی حنیفه، للمکی (۱۰۸، ۱۰۹).
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
که تاسو غواړئ چې علمي او تحقیقاتي لیکنې او مقالې مو په دعوت نیوز کې خپرې شي نو لاندې لینک کیکاږئ او مونږ ته په انلاین بڼه خپله لیکنه را واستوئ؛
https://dawatnews.com/submit-article/
شرعي پوښتنه:
که کومه شرعي پوښتنه لری دمهربانی له مخې لاندې فورم ډک کړی او خپله پوښتنه ثبت کړئ.
*دعوت نیوز.کام (بااعتبارترین مرجع نشر و اشاعت قرآن و حدیث در سراسر جهان) ⏬
🌐www.dawatnews.com✅
…………………………………………………………………………………………………………
لاتنسونا عن صالح دعائکم
اخوکم في الله ابوأحمد