آیا د نبي کریم ﷺ یو پرېښودل شوی سنت بیا راژوندی کول د شهید اجر لري؟
د قرآن، حدیث، او فقهاوو له نظره د سنتو راژوندي کول څومره مهم دي؟
د امت لپاره د سنتو د عامولو دیني ارزښت څه دی؟
ګلاب منګل د فرانسې هيواد څخه
الجواب وبالله التوفيق
يا الله توفيق رانصيب کړئ د صحيح جواب!
د رسول الله ﷺ لارښوونه د انسانانو د نجات او د دنیا او آخرت د بریا لاره ده. قرآن کریم مسلمانان د رسول الله ﷺ د سنتو پیروي ته هڅوي:
﴿وَمَا آتَاكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَٱنتَهُواْ﴾
(الحشر: 7)
“هغه څه چې رسول الله ﷺ تاسو ته درکړي، نو ونیسئ، او له هغه څه چې مو منع کړي، ځان وساتئ.”
✔ د سنتو پریښودل د دین کمزوري کوي، او د هغو بیا ژوندی کول د ایمان نښه ده.
د نبي کریم ﷺ سنت د اسلام روح دی، چې د امت د لارښوونې لپاره یو الهي نعمت دی. کله چې مسلمانان د سنتو پابند شي، نو د دنیا او آخرت عزت، برکت، او کامیابي یې نصیب کېږي. خو که چیرې سنت هېر شي او پرېښودل شي، نو د دین کمزوری کېږي. هغه څوک چې د پریښودل شویو سنتو بیا ژوندی کوي، نه یوازې دا چې خپله اجر ترلاسه کوي، بلکې د نورو خلکو د عمل کولو له برکته هم د نه ختمېدونکي ثواب مستحق ګرځي.
رسول الله ﷺ فرمایلي چې که څوک زما له سنتو څخه یو سنت راژوندی کړي، چې وروسته له ما پرېښودل شوی وي، نو هغه ته د ټولو هغو کسانو د اجر په څېر اجر ورکول کېږي، چې دغه سنت ته بیا عمل کوي، پرته له دې چې د هغوی له اجر څه کم شي. بل ځای رسول الله ﷺ ویلي چې څوک زما د امت د فساد په وخت کې زما سنتو ته ځان پابند کړي، هغه ته د سلو شهیدانو اجر ورکول کېږي. دا ښکاره کوي چې د سنتو احیا کول یوازې یو عمل نه، بلکې یو ستر افتخار دی، چې انسان ته د شهیدانو درجه ورکوي.
✔ رسول الله ﷺ فرمایلي:
«من أحيا سنة من سنتي قد أميتت بعدي فإن له من الأجر مثل من عمل بها من غير أن ينقص من أجورهم شيء»
(سنن ابن ماجه: 209)
“څوک چې زما له سنتو څخه یو سنت راژوندی کړي، چې وروسته له ما پرېښودل شوی وي، نو هغه ته د ټولو هغو کسانو د اجر په څېر اجر ورکول کېږي چې دغه سنت به عملي کوي، پرته له دې چې د هغوی له اجر څه کم شي.”
✔ بل حدیث کې راغلي:
«من تمسك بسنتي عند فساد أمتي فله أجر مائة شهيد»
(المعجم الأوسط للطبراني: 7212)
“څوک چې زما د امت د فساد په وخت کې زما سنتو ته ځان پابند کړي، هغه ته د سلو شهیدانو اجر ورکول کېږي.”
✔ او بیا رسول الله ﷺ وفرمایل:
«من أحيا سنتي عند فساد أمتي فله أجر شهيد»
(الجامع الصغير للسيوطي: 8739)
“څوک چې زما سنت د امت د بربادۍ پر مهال راژوندی کړي، هغه ته د شهید اجر ورکول کېږي.”
➤ دا احادیث دا ښيي چې د پریښودل شویو سنتو بیا ژوندی کول یوازې اجر نه، بلکې د شهیدانو مقام ورکوي.
فقهاوو د سنتو د راژوندي کولو ارزښت ته ډېر اهمیت ورکړی دی. امام مالک رحمه الله ویلي، که څوک په اسلام کې نوی عمل رامنځته کړي او دا ښه کار وبولي، نو دا داسې دی لکه د محمد ﷺ د رسالت خیانت. ځکه چې الله تعالی فرمایلي: “نن مو دین مکمل کړ.” دا مانا لري چې دین هماغه شکل لري چې نبي کریم ﷺ پرېښی، او که موږ د هغه سنت وساتو، نو دا د دین د قوت او بقا سبب ګرځي.
✔ امام مالک رحمه الله فرمایي:
“من ابتدع في الإسلام بدعة حسنة فقد زعم أن محمداً ﷺ خان الرسالة، لأن الله تعالى يقول: اليوم أكملت لكم دينكم”
(الاعتصام للشاطبي: 1/49)
“که څوک په اسلام کې نوی عمل ایجاد کړي او دا ښه بدعت وبولي، نو دا داسې دی لکه چې د محمد ﷺ د رسالت خیانت کوي، ځکه چې الله تعالی فرمایلي: نن مو دین مکمل کړ.”
✔ امام ابن تیمیه رحمه الله وایي:
“إحياء السنن سبب لحفظ الدين وقيام الأمة على الحق”
(مجموع الفتاوى: 4/422)
“د سنتو راژوندي کول د دین د ساتلو او د امت د حق پر لار درولو یو مهم سبب دی.”
➤ د دین اصلاح د سنتو په عملي کولو کې ده، نه د بدعتونو په ایجادولو کې.
ډېری سنتونه چې نن سبا پرېښودل شوي دي، د سلام عامول، د مسواک استعمال، د دعاوو ویل، د سهار لمونځ د اذان سره کول، د خوراک نبوي آداب، د تکبر او اسراف څخه ځان ساتل، او د جمعې د ورځې ځانګړی اهتمام کول دي. که یو مسلمان دا سنتونه بیا راژوندی کړي، نو نه یوازې دا چې خپله به اجر واخلي، بلکې د نورو خلکو لپاره به هم د نجات لاره پرانیزي.
الله تعالی دې مونږ ته د دې توفیق راکړي چې د رسول الله ﷺ سنت خپل کړو، د هغو احیا وکړو، او د شهیدانو له ستر اجر څخه برخه واخلو.
الله تعالی دې مونږ ته د نبوي سنتو د ژوندي ساتلو توفیق راکړي. آمین!
فإن كان صوابا فمن الله وإن كان خطأ فمني ومن الشيطان والله ورسوله بريئان منه.
که ليکنه درسته او مفيده وي دا د الله سبحانه وتعالی په توفيق او مدد سره او که غلطيانې په کښي موجود وي دا زما کمزورئ ده او ما پري خبر کړي مننه .
………………………..
الجواب الصحيح : خالد منصور هډه وال
—————————
نوټ..
او ضرور ئي شير کړئ مننه .
مننه له هغه چا نه چې ليکنه ئي وه لوستله او د ګوتو نښه يې پرېښوده.!
