بعضی از زنان حریص هستند تا تمامی ایام ماه مبارک رمضان را روزه بگیرند، البته آنچه که مانع این عزم و اراده است، عادت ماهیانه‌ی زنان می‌باشد که در ایام عادت روزه گرفتن جایز نیست، به همین خاطر بعضی زنان برای جلوگیری از عادت ماهیانه، قرص جلوگیری مصرف می‌کنند؛ اینک آیا انجام این عمل از نظر شرع جایز است؟ و آیا روزه گرفتن در اینصورت درست می‌باشد یا خیر؟
الجواب وبالله التوفیق
رمضان ماه مبارک و بزرگی است و دارای خیرات و برکاتی می‌باشد که دیگر ماه‌ها آن را ندارند. در این ماه خداوند روزه را بر افراد توانمند فرض نموده است تا به این سبب آنها ثواب و درجات بزرگ را به دست آورند. و روزه‌ی این ماه از افراد معذور برداشته شده است و آنان پس از اینکه توانایی روزه داشتند و عذرشان برطرف شد، مکلف هستند قضاء ایام فوت شده‌ی رمضان را بجای آورند. خداوند متعال می‌فرماید: Pومن كان مريضا أو على سفر فعدة من أيام أخر يريد الله بكم اليسر ولا يريد بكم العسر ولتكملوا العدة…O .
از جمله کسانی که خداوند در حق آنها تخفیف قایل شده است، زنانی می‌باشند که در ایام عادت (حیض و نفاس) هستند؛ از این رو بر چنین زنانی لازم است زمانی که پاک شدند، قضای روزهای فوت شده را بجای آورند. با توجه به اینکه در حالت حیض و نفاس زن نمی‌تواند روزه بگیرد و به این ترتیب از فیض چنین ماهی با انجام اعمال خیر محروم می‌ماند، لذا برخی از زنان اقدام به مصرف داروهای جلوگیری از عادت می‌کنند تا به این سبب از اعمال و برکات ماه رمضان محروم نمانند.
در مورد حرمت چنین عملی (مصرف داروهای جلوگیری)، هیچ دلیلی در کتاب و سنت و اقوال سلف یافت نشده است؛ بلکه آنچه از بزرگان دین وارد شده، این است که: آنان به زنان اجازه می‌دادند تا در موسم حج از داروهای جلوگیری از حیض استفاده کنند، تا به این سبب از انجام اعمالی که طهارت در آنها شرط است، از جمله: طواف خانه کعبه، نماز در مسجدالحرام و مسجدالنبی و تلاوت قرآن محروم نمانند. البته با وجود جواز استفاده از قرص‌های جلوگیری، توصیه ما به زنان این است که تحقیق کرده و مطمئن شوند که انجام چنین کاری عوارض بعدیه و خطرناکی برای آنان نداشته باشد، چون اگر انجام چنین کاری عوارض داشته باشد و سلامتی آنان را به خطر بیندازد، باید ترک شود؛ اما در هر حال، خللی در روزه وارد نمی‌شود.
الدلائل:
ـ فی الرد:
(قوله وركنه بروز الدم من الرحم) أي ظهوره منه إلى خارج الفرج الداخل ، فلو نزل إلى الفرج الداخل فليس بحيض في ظاهر الرواية وبه يفتى قهستاني.([1])
وأيضاً فی الرد:
أن الكلام في تعريف الصوم الشرعي وذلك يذكر بذكر ركنه، وهو الإمساك المذكور وذكر ما تتوقف عليه صحته وهي ثلاثة: الإسلام والطهارة عن الحيض والنفاس والنية كما في البدائع ولم يذكر في الفتح.([2])
ـ وفی حاشية الطحطاوی:
قوله: (من حيض ونفاس) فالخلو عنهما من شروط الوجوب أي وجوب الأداء وشروط الصحة.([3])
ـ وفی فقه رمضان وفضائله:
الأفضل للحائض أن تبقی علی طبیعتها وترضی بما کتب الله علیها ولا تتعاطی ما تمنع به الدم وتقبل ما قبل الله منها من الفطر فی الحیض والقضاء بعد ذلک وهکذا کانت أمهات المؤمنین ونساء السلف…. فإن فعلت المرأة وتعاطت ما تقطع به الدم فارتفع وصارت نظیفة وصامت أجزأها ذلک.([4])
(1) ردالمحتار علی الدرالمختار/ج1/ص412/کتاب الطهارة/باب الحیض/داراحیاءالتراث العربی/الطبعة الأولی.
(2) ردالمحتار علی الدرالمختار/ج3/ص297/کتاب الصوم/داراحیاءالتراث العربی/الطبعة الأولی.
(3) حاشیة الطحطاوی علی مراقی الفلاح/ج2/ص293/ کتاب الصوم/مکتبة العلم الحدیث.
(4) فقه رمضان وفضائله/ص69/المکتبة الحقانیة/سنة الطبع:1430هـ.
و الله اعلم بالصّواب