افرادی که به بیماری آسم (تنگی نفس) مبتلا هستند، در مواقعی که بیماری آنها شدت می‌گیرد مجبورند از اسپره‌ی تنگی نفس استفاده کنند. اینک این سوال مطرح است که آیا استفاده از این اسپره در حالت روزه، خللی در روزه ایجاد می‌کند یا خیر؟ و در صورتی که روزه فاسد شود آیا فقط قضا لازم است یا قضا به همراه کفاره؟
الجواب وبالله التوفیق
در حالت روزه اگر چنان چیزی که سبب تقویت و تأمین نیاز بدن می‌شود، استفاده شده و از حلق تجاوز کند، روزه باطل می‌شود. لذا در صورت مسئوله از آنجایی که محتوای اسپره‌ی تنگی نفس مشتمل بر گاز اکسیژن و داروهای سیال می‌باشد و هنگام استفاده، محتوای آن از حلق تجاوز نموده و مزه‌ی دارو در حلق احساس می‌شود، به همین خاطر روزه باطل می‌شود و از آنجایی که بیمار از سر مجبوری و به خاطر علاج این عمل را انجام داده است، ـ نه به خاطر لذت بردن ـ فقط قضا بر چنین شخصی لازم می‌گردد.
الدلائل:
ـ فی الدر:
(أو دخل حلقه غبار أو ذباب أو دخان) ولو ذاكرا استحسانا لعدم إمكان التحرز عنه، ومفاده أنه لو أدخل حلقه الدخان أفطر، أيّ دخان كان ولو عودا أو عنبرا لو ذاكرا لإمكان التحرز عنه، فليتنبه له كما بسطه الشرنبلالي.([1])
ـ و فی الرد:
قوله: (أنه لو أدخل حلقه الدخان ) أي بأيّ صورة كان الإدخال، حتى لو تبخّر ببخور وآواه إلى نفسه واشتمّه ذاكرا لصومه أفطر لإمكان التحرز عنه وهذا مما يغفل عنه كثير من الناس.([2])
ـ و فی بدائع الصنائع:
ولو دخل الغبار أو الدخان أو الرائحة في حلقة لم يفطره… وإن أدخله حلقه متعمدا، روي عن أبي يوسف أنه إن تعمد عليه القضاء ولا كفارة عليه.([3])
(1) الدرالمختار /ج3/ص327/کتاب الصوم/باب مایفسد الصوم وما لایفسده/داراحیاءالتراث العربی/الطبعة الأولی.
(2)ردالمحتار /ج3/ص327/کتاب الصوم/باب مایفسد الصوم وما لایفسده/داراحیاءالتراث العربی/الطبعة الأولی.
(3) بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع/ج2/ص600/کتاب الصوم/فصل ارکان الصیام/دارالکتب العلمیة/الطبعة الثانیة.
و الله اعلم بالصّواب